Het kan voor particulieren aantrekkelijk zijn om aan elkaar eigenwoningleningen te verstrekken. Voor de geldgever (bijvoorbeeld de ouders) valt de vordering in box 3, terwijl voor de geldnemer renteaftrek in box 1 van toepassing is. Bij een rente van 4% betaalt de geldgever maximaal 1,2% vermogensrendementsheffing (aanname, daar dit per belastingplichtige fluctueert sinds BP2017), (vordering = box 3) en heeft de geldnemer een belastingvoordeel van 1,634% (bij 40,85% IB tarief 2018) 1,98% (bij 49,5% IB tarief 2018 (vanwege afbouw 52%).

De Kennisgroep Inkomstenbelasting niet-winst heeft twee standpunten ingenomen over de fiscale behandeling van schenkingen vrij van recht in box 3.

Het CDA wil de eenmalige vrijstelling voor schenkingen aan kinderen tussen de 18 en 35 jaar verruimen. Het CDA pleit voor een verhoging van het bedrag aan schenkvrijstelling en een verhoging van de leeftijdsgrens tot 45 jaar. Ook moet het mogelijk worden voor grootouders om een dergelijke (belastingvrije) schenking te doen aan kleinkinderen.

Tweederde van de vermogende Nederlanders kan meer gebruik maken van de fiscale mogelijkheden om te schenken als ze een lange termijn schenkingsplan zouden hebben. Dit blijkt uit een onderzoek in opdracht van de ING.

Iemand die een schenking of making verkrijgt van een aanstaande of ex-echtgenoot of partner kan hierover schenk- of erfbelasting zijn verschuldigd. De hoogte van de verschuldigde belasting is afhankelijk van de geldende vrijstelling en het geldende tarief. Hierbij wordt aangesloten bij de (familierechtelijke) relatie op het moment van schenking of overlijden. Als gevolg hiervan wordt een verkrijging door een aanstaande of een ex-echtgenoot belast naar tariefgroep II (artikel 24, eerste lid, van de Successiewet). Hetzelfde geldt voor een verkrijging door een ex-partner, iemand met wie op het moment van de verkrijging de gezamenlijke huishouding als bedoeld in artikel 1a van de Successiewet is beëindigd.

Ouders mogen hun kinderen belastingvrij 50.000 euro schenken voor de aankoop van een woning of voor de bekostiging van de studie. In de toekomst mag dat belastingvrije bedrag ook gebruikt worden voor de verbetering van de woning of voor aflossing van de hypotheekschuld.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met de nieuwe Successiewet. Tarieven voor schenken en erven worden fors verlaagd, vrijstellingen voor partners en kinderen gaan omhoog en het erven van een onderneming wordt eenvoudiger.