Wetsvoorstel Wet Bescherming erfgenamen tegen schulden

Eerste knelpunt
"Mij is gebleken dat veel onduidelijkheid bestaat over welke gedragingen leiden tot zuivere aanvaarding van een nalatenschap. Hierdoor wordt soms te snel aangenomen dat sprake is van zuivere aanvaarding door een erfgenaam zonder dat hij daarop bedacht is. De erfgenaam wordt dan onbedoeld met privévermogen aansprakelijk voor schulden van de nalatenschap. Als vervolgens blijkt dat de nalatenschap meer schulden dan baten bevat, kan dit leiden tot onbillijke situaties voor de erfgenaam.

"Om erfgenamen hiertegen beter te beschermen, worden de gedragingen die een zuivere aanvaarding van de nalatenschap tot gevolg hebben, verduidelijkt en beperkt. Alleen de gedragingen die leiden tot benadeling van schuldeisers (door nalatenschapsgoederen te verkopen, te bezwaren of anderszins aan het verhaal van schuldeisers te onttrekken), hebben een zuivere aanvaarding van de nalatenschap tot gevolg. Bij handelingen in het belang van de nalatenschap is sprake van goed beheer van de nalatenschap en niet van zuivere aanvaarding. Een voorbeeld daarvan is de erfgenaam die zich in een gerechtelijke procedure stelt en verweer voert tegen een vordering op de nalatenschapsboedel, omdat hij uit de administratie van de erflater heeft opgemaakt dat deze vordering al is voldaan."

Tweede knelpunt
"Het tweede knelpunt wordt veroorzaakt door onverwachte schulden. Ook als erfgenamen hebben gekozen voor zuivere aanvaarding van de nalatenschap, kan een onverwachte schuld ertoe leiden dat zij onbedoeld met privévermogen aansprakelijk worden voor een schuld van de nalatenschap. Dit kan eveneens tot onbillijke situaties leiden. Erfgenamen krijgen ingevolge dit wetsvoorstel na ontdekking van de onverwachte schuld een termijn van drie maanden om de nalatenschap alsnog beneficiair te aanvaarden."

Niet wenselijk
"Een systeem van standaard beneficiaire aanvaarding waarbij erfgenamen altijd de lichte vereffeningsprocedure moeten volgen, zou voor veel erfgenamen onnodige extra kosten en lasten met zich brengen. De kosten voor afwikkeling zullen oplopen naar gelang de desbetreffende erfgenamen zelf niet in staat zijn om een boedelbeschrijving op te maken, schuldeisers aan te schrijven en de kantonrechter te informeren over de omvang van de nalatenschap. Voorts zou standaard beneficiaire aanvaarding betekenen dat de kantonrechter in alle nalatenschappen een taak krijgt, hetgeen zorgt voor een aanzienlijke belasting van het gerechtelijk apparaat in gevallen waarin dit niet nodig is."

Eigenwoningschuld
"De veronderstelling van de leden van de CDA-fractie dat een hypotheekschuld niet kan worden aangemerkt als een onverwachte schuld, is juist. Van erfgenamen wordt verwacht dat zij bij het erven van een huis nagaan of er een hypotheekschuld is en wat hiervan de hoogte is, zodat per definitie een hypotheekschuld geen onverwachte schuld kan zijn. Als er een hypotheekschuld is die mogelijk hoger is dan de waarde van het huis, doet een erfgenaam er verstandig aan de nalatenschap beneficiair te aanvaarden en zal dat in de praktijk ook aan de erfgenaam worden geadviseerd."

Uitzonderingsclausule
"Wordt een erfgenaam in het uitzonderlijke geval na verloop van tijd met een onverwachte schuld geconfronteerd en kan deze schuld niet meer uit het nalatenschapsvermogen worden voldaan, dan kan de erfgenaam met een beroep op de voorgestelde uitzonderingsclausule van artikel 4:194a BW voorkomen dat hij alsnog met zijn eigen vermogen aansprakelijk wordt voor de voldoening van deze schuld. Hij moet zich daarvoor tot de rechter wenden, maar zal bereid zijn deze gang naar de rechter te maken om zijn privévermogen te beschermen. Dit wetsvoorstel brengt voor erfgenamen dan ook geen lastenverzwaring mee."

Download:

• "Nota naar aanleiding van het verslag Wet Bescherming erfgenamen tegen schulden (34224)" (pdf, 27 pagina's)
• "Nota van wijziging Wet Bescherming erfgenamen tegen schulden (34224)" (pdf, 1 pagina)
• "Rapport ‘Erven zonder financiële zorgen'" (Oktober 2012, pdf 54 pagina's)
   

Bron: Rijksoverheid