Digitale afhankelijkheid financiële sector onder de loep: kwetsbaarheden en aanbevelingen

Kernpunten uit het rapport

De digitale afhankelijkheid van financiële instellingen concentreert zich op drie hoofdgebieden:

1. Cloud computing en uitbesteding aan derde partijen, veelal Amerikaanse techbedrijven zoals Amazon, Microsoft en Google.
2. Ketenafhankelijkheden, waarbij een storing bij een enkele dienstverlener gevolgen heeft voor een groot deel van het ecosysteem.
3. Beperkte grip op innovatie en autonomie, doordat instellingen niet of moeilijk kunnen overstappen op alternatieven.

De toezichthouders signaleren dat deze afhankelijkheden het risico vergroten op systeemschokken. Bij storingen of conflicten met dienstverleners is de continuïteit van essentiële financiële diensten niet altijd gegarandeerd.

Impact op de consument en de keten

Voor adviseurs en intermediairs die actief zijn in de keten van hypotheken en verzekeringen, heeft dit implicaties. Denk aan:

• Toegankelijkheid klantportalen: bij uitval van IT-diensten kan communicatie met klanten tijdelijk onmogelijk zijn.
• Vertraging in dataverwerking of kredietbeoordeling: essentiële softwaretoepassingen draaien vaak in de cloud.
• Risico’s op datalekken of privacy-inbreuken: afhankelijkheid van grote techbedrijven met andere jurisdicties verhoogt compliance-risico’s.

Europese regelgeving: DORA

De Digital Operational Resilience Act (DORA), die vanaf januari 2025 van kracht wordt, stelt eisen aan de digitale weerbaarheid van financiële instellingen. Onder DORA vallen onder andere:

• Striktere eisen aan risicobeheersing rond ICT-uitbesteding.
• Meldplichten bij digitale incidenten.
• Toezicht op 'kritieke derde partijen' zoals cloudleveranciers.

Deze wetgeving vormt een stap in de richting van het herstellen van digitale autonomie, maar implementatie vergt nog tijd.

Aanbevelingen vanuit het rapport

Het rapport doet een beroep op financiële instellingen én de overheid om:

• Te investeren in digitale weerbaarheid.
• Te streven naar diversificatie in technologiepartners (vermijden van vendor lock-in).
• De ontwikkeling van Europese alternatieven voor kritieke digitale infrastructuur te stimuleren.

Daarnaast wordt geadviseerd om op sector- en ketenniveau scenario’s te testen waarin digitale diensten tijdelijk niet beschikbaar zijn.

Betekenis voor financieel professionals

• Houd rekening met de afhankelijkheden in eigen adviesketens (denk aan softwareleveranciers, CRM-systemen, etc.).
• Informeer klanten over mogelijke vertragingen of risico’s bij digitale dienstverlening.
• Volg de ontwikkelingen rond DORA: dit kan invloed hebben op de compliance-verplichtingen van intermediairs en bemiddelaars.

Conclusie

De digitalisering biedt onmiskenbare voordelen, maar vergroot ook de kwetsbaarheid van het financiële stelsel. De oproep van DNB en AFM is helder: er is regie en samenwerking nodig om de risico’s beheersbaar te houden. Ook kleinere marktpartijen en adviseurs moeten zich hier bewust van zijn.

Bron: DNB