AFM vraagt terughoudendheid bij verhogen renteopslag

Vorig jaar deed de toezichthouder op mededinging, de NMa, al onderzoek naar hypotheekrentes. Die zijn doorgaans hoger dan in omringende landen. De NMa vond destijds geen bewijzen voor prijsafspraken.

Een aantal banken heeft onlangs de renteopslag verhoogd voor hypotheekbezitters met een variabele rente. Bij het Meldpunt Financiële Markten van de AFM zijn enkele tientallen meldingen, klachten en vragen van consumenten over dit onderwerp binnengekomen. De AFM heeft die gedeeld met de betrokken banken en hen gevraagd om aan te geven hoe ze in dit geval met de belangen van hun klanten zijn omgegaan.

Vaak bestaat de variabele hypotheekrente uit het basistarief en een opslag op dat basistarief. Het basistarief wijzigt meestal als de rente ‘in de markt’ wijzigt, maar daarnaast hebben banken vaak ook de mogelijkheid om de opslag op dit basistarief naar eigen inzicht te wijzigen.

De AFM vindt dat banken zeer terughoudend moeten zijn met het aanpassen van de opslag. Hoewel banken inmiddels duidelijker communiceren over het bestaan van de opslag, kunnen consumenten onvoldoende inschatten binnen welke bandbreedte deze opslag kan bewegen op het moment dat ze een hypotheek met een variabele rente afsluiten. De renterisico’s zijn vooraf onvoldoende helder. Consumenten gaan er over het algemeen vanuit dat de variabele rente alleen meebeweegt met het mandje van marktrentes. Het is voor consumenten in principe niet inzichtelijk hoe de opslag tot stand komt, aldus de AFM.

Er zijn namelijk geen wettelijke verplichtingen die de hoogte van de opslag reguleren of voorschrijven hoe deze moet zijn opgebouwd. Wel behoren financiële instellingen hun klanten volgens de wet duidelijke informatie te geven over hun financiële producten en diensten, zeker als het gaat om maatregelen die de maandlasten sterk beïnvloeden.

Per 1 januari 2013 komt door nieuwe wettelijke regels meer transparantie over de rentes. Deze zijn vastgelegd in het wijzigingsbesluit voor 2013 van de minister van Financiën. Hierin staat onder meer dat banken en hypotheekverstrekkers hun klanten duidelijk moeten maken hoe de opslag is opgebouwd. Deze duidelijkheid moet zowel gegeven worden voorafgaand aan het aangaan van een hypotheek als wanneer de rente wordt gewijzigd. Aanbieders moeten daarbij specifiek aangeven welke elementen van de variabele hypotheekrente variabel zijn.

ING en ABN Amro gaan komende zomer allebei de renteopslag bij variabele hypotheken verhogen. Het gaat om hypotheken die gebaseerd zijn op Euribor.

Bron: AFM, 21-05-2012