Steeds minder echte ondernemingen

Het totaal aantal ondernemingen in Nederland dat staat ingeschreven bij de Kamers van Koophandel is in 2009 gekrompen met 20.507. Die krimp zou uitgekomen zijn op 50.588 zonder het grote aantal nieuwe zzp’ers. De nettogroei van het aantal eenmanszaken vorig jaar bedroeg ruim 30.000. Dat blijkt uit cijfers van de Kamers van Koophandel.

 

Maar volgens de Jong vormen de nieuwe ondernemers geen banenmotor, ze dragen maar beperkt bij aan de economie. De meeste startende ondernemers zijn actief in de algemene dienstverlening en schrijven zich in zonder kapitaal of voorraad. 'Het zijn mensen die bezig zijn met overleven. Er zitten maar een paar echte bedrijven bij.' De Jong denkt dat de groei van het aantal eenmanszaken verbloemt hoe de economie er wezenlijk voor staat.

 

Volgens Alfred Kleinknecht, hoogleraar economie van innovatie aan de technische universiteit Delft, tonen de cijfers een verontrustend beeld. In perioden van laagconjunctuur is het normale beeld een krimp van het aantal ondernemingen. Dat de eensmanszaken desalnietttemin blijven groeien geeft volgens Kleinknecht aan dat 'een groot deel van de aanwas recent ontslagen moet zijn'. 'Vroeger vonden zij opvang in wao of vut-regeling, nu worden ze gedwongen zzp'er en dat is geen goed teken', aldus Kleinknecht, die de theorie voorstaat dat een groeiende flexibilisering een slechte invloed heeft op productiviteit en innovatie van een land.

 

Ook hoofdeconoom Michiel Vergeer van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vermoedt dat veel startende ondernemers 'in toenemende mate marginalen zijn die geen wezenlijke economische activiteiten laten zien'. Het CBS hanteert een andere definitie van zelfstandigen zonder personeel die pas als zodanig meegeteld worden bij een minimum van 15 uur per week betaald werk. Volgens die definitie kromp het aantal zzp'ers met ruim 20.000 in het derde kwartaal van 2009 ten opzichte van een jaar eerder. In dezelfde periode bleek ook het inkomen van zzp'ers met gemiddeld 12% te zijn gekrompen.

 

Het beeld over het belang van de zzp'er voor de welvaart verschuift. Nog maar in 2007 noemde staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken de zzp'er van belang voor innovatiekracht en werkgelegenheid in Nederland. Nu twijfelen economen daaraan. De zzp'er lijkt vooral een slachtoffer van een reorganisatie die voor zichzelf begint om het hoofd boven water te houden, en minder om een bedrijf op te bouwen.

 

Bron: Het Financieele Dagblad, 25-01-2010