Dit rapport heeft als doel inzicht te bieden in de stand van zaken op de belangrijkste thema's van het belastingstelsel wat betreft knelpunten, stappen die daarop zijn gezet, uitdagingen en oplossingsrichtingen. De eigenwoningregeling wordt beperkt doeltreffend en ondoelmatig genoemd.

Op 19 november 2019 heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen, waarin het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) werd verzocht de risico’s van een langdurig lage rente én van een eventuele rentestijging in beeld te brengen.

Minister Hoekstra heeft de Tweede Kamer een brief met het resultaat van een onderzoek naar de hypotheekmarkt in Nederland, Duitsland en België gestuurd. Dit onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van een vraag van een Kamerlid of hij inzicht kon verstrekken in de hypotheekrentes in de ons omringende landen en hoe daar het afsluiten, vervroegd aflossen en vervroegd oversluiten is geregeld.

Huizenbezitters met een gedaald inkomen of met een hypotheek die ‘onder water’ staat, zitten met hun hypotheek vaak vast aan hun huidige bank. Overstappen naar een andere bank lukt meestal niet omdat de nieuwe bank de ‘overstapper’ weigert. Autoriteit Consument & Markt (ACM) constateert dat huizenbezitters in dit soort gevallen bij hun huidige bank niet slechter af zijn. Er zijn in Nederland naar schatting honderdduizenden huizenbezitters die niet of heel moeilijk kunnen overstappen.

De strengere eisen om banken crisisbestendiger te maken leiden sinds de kredietcrisis tot hogere winstmarges op hypotheken. Banken geven aan dat zij gedwongen zijn de winstmarges op nieuwe hypotheken flink te laten oplopen om op die manier hun balansen te versterken. Dit schrijft de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Zie 2 rapporten van de ACM: 'De invloed van Basel III op de hypotheekmarges' en 'Concurrentie op de hypotheekmarkt'.

Het CPB heeft een rapport uitgebracht 'The private value of too-big-to-fail guarantees' . De overheden zijn soms bereid om sommige banken te redden om faillissementen te voorkomen, omdat een faillissement onacceptabele schade zou veroorzaken. Dergelijke banken staan bekend als too-big-to-fail (TBTF). De garanties van de overheid leiden tot lagere financieringskosten voor TBTF-banken stelt het CPB.