De gemeentepolis is een gemeentelijke collectieve zorgverzekering die bestaat uit een basis- en een aanvullende verzekering voor inwoners met een laag inkomen. Deze polis kent op dit moment een groot bereik, maar contracten tussen gemeenten en verzekeraars lijken moeilijker tot stand te komen.

Het Nederlandse zorgstelsel kent eigen betalingen om mensen kostenbewust te maken en de publieke uitgaven in de hand te houden. Zo gold vanaf 2005 een no-claimkorting: mensen met zorgkosten lager dan 255 euro, kregen aan het eind van het jaar een bonus. Dit systeem werd oneerlijk gevonden voor chronisch zieken omdat zij, vanwege hun hoge zorgkosten, nooit in aanmerking zouden komen voor de bonus. Mede hierdoor werd de no-claimkorting afgeschaft en het verplicht eigen risico ingevoerd.

Het CPB heeft samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam en Harvard Medical School onderzocht of overstapgedrag van consumenten bij verzekeringspolissen, en daarmee de concurrentie op de zorgverzekeringsmarkt, wordt beïnvloed door de verhouding tussen rechtstreekse betalingen en inkomensafhankelijke bijdragen.

Ook in 2018 wordt het basispakket van de zorgverzekering uitgebreid. Er verdwijnen geen behandelingen uit het pakket, wel komt er een bij. Dit staat in het pakketbesluit waarmee de ministerraad op voorstel van staatssecretaris Van Rijn heeft ingestemd. In juni bespreekt het Tweede Kamer het voorstel. Daarna wordt het besluit definitief vastgesteld.

VWS heeft in een verzoek aan het CPB een aantal vragen gesteld over het vrijwillig eigen risico in de zorg. Het vrijwillig eigen risico is een eigen risico dat een verzekerde in Nederland bovenop het verplicht eigen risico kan kiezen. Alle volwassen verzekerden kunnen kiezen voor een vrijwillig eigen risico van 100, 200, 300, 400 of 500 euro, of geen vrijwillig eigen risico. In de gepubliceerde CPB Notitie onderzocht het CPB het gedrag van verzekerden van 18 jaar en ouder en verzekeraars in de jaren 2006-2013.