Deze notitie verkent de economische effecten van een verdere aanscherping van twee leennormen voor hypotheken: loan-to-value (LTV) en loan-to-income (LTI). Deze leennormen zijn onderdeel van macroprudentieel beleid, dat zich richt op het beperken van systeemrisico’s in de financiële sector.

In de afgelopen vijftig jaar gedroeg de Nederlandse woningmarkt voor koopwoningen zich in internationaal perspectief bijzonder. De huizenprijzen stegen 23 jaar lang aan een stuk en daarnaast waren er twee korte fasen met neergaande prijzen.

Nederlandse huishoudens hebben bijzondere balansen, vooral de hoge hypotheekschulden en hoge pensioenaanspraken vallen op in internationaal verband. In een CPB notitie is onderzocht hoe de vermogensopbouw van Nederlandse huishoudens zich verhoudt tot theoretisch optimale niveaus.

Minister Koolmees meldt de uitkomsten van berekeningen van de effecten van de overgang op het nieuwe pensioencontract voor 3 verschillende verzamelingen financieel-economische scenario’s. Het pensioencontract is onderdeel van het pensioenakkoord. Tevens gaat hij in op de evaluatie van de Wet pensioencommunicatie.

Ontvangers van erfenissen en schenkingen zijn relatief rijker dan leeftijdsgenoten die niets ontvangen. Desondanks hebben erfenissen en schenkingen tussen 2007 en 2015 niet geleid tot een toename van de vermogensongelijkheid.

Meer dan de helft van de uitbetaalde huurtoeslagen en kindgebonden budgetten moet achteraf gecorrigeerd worden. Drie op de tien huishoudens vraagt te veel aan en moet daarom achteraf terugbetalen. Ook is er sprake van niet-gebruik. Dit blijkt uit een onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) naar gebruik en niet-gebruik van toeslagen in Nederland.

De gemeentepolis is een gemeentelijke collectieve zorgverzekering die bestaat uit een basis- en een aanvullende verzekering voor inwoners met een laag inkomen. Deze polis kent op dit moment een groot bereik, maar contracten tussen gemeenten en verzekeraars lijken moeilijker tot stand te komen.

Deze CPB-notitie is onderdeel van de evaluatie van de fiscale eigenwoningregeling die eind 2019 wordt opgeleverd.

Ouderen die in toegankelijke huizen wonen, hebben een kleinere kans om in een verpleeghuis terecht te komen. Dit effect loopt op met de leeftijd. Hoewel beleidsmakers het woonbeleid al geruime tijd inzetten als middel om ouderen langer thuis te laten wonen, is dit het eerste grootschalige empirische onderzoek dat de relatie tussen de toegankelijkheid van het huis en instroom in het verpleeghuis in kaart brengt.

Door huishoudens met hoge hypotheekschulden zijn de totale uitgaven van huishoudens tijdens de recessie met 6% verminderd. Dit blijkt uit een tweetal publicaties van het Centraal Planbureau (CPB).

Bij een toekomstige AOW-leeftijd van 70 jaar zal het aandeel arbeidsongeschikten onder de toekomstige 65- tot en met 69-jarigen waarschijnlijk wat hoger zijn dan onder de huidige 60- tot en met 64-jarigen. Deze stijging kan naar verwachting echter beperkt blijven. Dit meldt het CPB in een achtergronddocument dat gepubliceerd is.

In dit CPB Achtergronddocument bij de Risicorapportage financiële markten 2018 gaan we nader in op de financieringsbronnen voor de aankoop van een huis in Nederland. Dit doen we om de effecten van veranderingen in leennormen in kaart te brengen. We analyseren hiervoor via CBS microdata bijna alle huizentransacties in Nederland in de periode 2006-2014. We beschrijven eerst hoe de gemiddelde Nederlander de aankoop van zijn huis gefinancierd heeft. In een tweede stap onderzoeken we de mogelijkheden van Nederlandse huishoudens om bij aankoop de hypotheekschuld te reduceren. Om een inschatting te geven van de maximale mogelijkheden om de hypotheekschuld te verlagen ‘simuleren’ we wat er zou gebeuren als huishoudens al hun liquide financiële middelen in hun huis stoppen.

In dit CPB Achtergronddocument bij de Risicorapportage financiële markten 2018 gaan we nader in op recente ontwikkelingen op de Nederlandse woningmarkt. Speciale aandacht gaat uit naar de factoren die huizenprijzen op de korte en lange termijn verklaren en naar de vraag of oververhitting en bubbels wel vooraf te meten en te bepalen zijn. Hierbij wordt een groot aantal indicatoren behandeld.

Het CPB heeft een publicatie 'Risicorapportage Financiële Markten' beschikbaar gesteld. De rapportage bestaat uit drie delen en bevat naast de belangrijkste risico’s voor de financiële stabiliteit, informatie over cryptovaluta en de bankenunie.

Vandaag is er een nieuwe raming van de koopkrachtontwikkeling in 2018 en 2019 verschenen. Wat bedoelen ze precies met koopkracht? Hoe komen de koopkrachtcijfers tot stand? Wat kun je ermee? En hoe lees je een medianentabel, een boxplot of een puntenwolk?

De belastingdruk voor eenverdieners is in het afgelopen decennium sterk opgelopen en zal in de toekomst nog verder toenemen, terwijl die voor tweeverdieners is gedaald. De belastingdruk voor eenverdieners wordt in de toekomst zelfs hoger dan die voor tweeverdieners.

Het CPB heeft op verzoek van het CBS een raming gemaakt van het aantal huishoudens en personen onder de lage inkomensgrens in 2017 en 2018.

Het Nederlandse zorgstelsel kent eigen betalingen om mensen kostenbewust te maken en de publieke uitgaven in de hand te houden. Zo gold vanaf 2005 een no-claimkorting: mensen met zorgkosten lager dan 255 euro, kregen aan het eind van het jaar een bonus. Dit systeem werd oneerlijk gevonden voor chronisch zieken omdat zij, vanwege hun hoge zorgkosten, nooit in aanmerking zouden komen voor de bonus. Mede hierdoor werd de no-claimkorting afgeschaft en het verplicht eigen risico ingevoerd.

Het CPB heeft samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam en Harvard Medical School onderzocht of overstapgedrag van consumenten bij verzekeringspolissen, en daarmee de concurrentie op de zorgverzekeringsmarkt, wordt beïnvloed door de verhouding tussen rechtstreekse betalingen en inkomensafhankelijke bijdragen.

Het CPB heeft de aanbodzijde van de woningmarkt onderzocht. In een CPB Notitie wordt de aanbodelasticiteit van de Nederlandse woningmarkt geanalyseerd.

De voorgenomen overgang naar een nieuw pensioenstelsel zonder doorsneesystematiek is gunstig voor toekomstige deelnemers, maar ongunstig voor de meeste bestaande deelnemers. De doorsneesystematiek is ongunstig voor mensen die halverwege hun loopbaan zelfstandige worden en gaat niet goed samen met keuzevrijheid bij de inleg.

In de notitie uit 2015 analyseerde CPB de gevolgen van een verlaging van de LTV-limiet tot 90%. Dit achtergronddocument vormt zowel een actualisatie als een uitbreiding van de notitie uit 2015.

Ook in 2018 wordt het basispakket van de zorgverzekering uitgebreid. Er verdwijnen geen behandelingen uit het pakket, wel komt er een bij. Dit staat in het pakketbesluit waarmee de ministerraad op voorstel van staatssecretaris Van Rijn heeft ingestemd. In juni bespreekt het Tweede Kamer het voorstel. Daarna wordt het besluit definitief vastgesteld.

In de periode 2008-2013 daalden huizenprijzen met bijna 25 percent als gevolg van de economische crisis. De interactie tussen de woningmarkt en de kredietverstrekking aan bedrijven kan de gevolgen van een economische crisis verergeren. In een Engelstalige 'Discussion Paper' gaat het CPB nader in op de rol van het eigen huis als onderpand op leningen van ondernemers.

Het CPB heeft een 'Discussion Paper' gepubliceerd. In deze studie (Engelstalig) is onderzoek gedaan naar extra aflossingen met unieke microdata, waarbij Nederlandse huishoudens gedurende de periode 2006–2014 gevolgd worden. Diverse kenmerken van huishoudens zijn beschikbaar, waaronder detailinformatie over hun inkomen en hun bezittingen.