Dit wetsvoorstel wijzigt de tweede pijler van het pensioenstelsel. Het pensioenakkoord van juni 2019 tussen kabinet en sociale partners wordt hiermee uitgewerkt. Ook het nabestaandenpensioen wordt gestandaardiseerd.

Het verantwoordelijkheidsgevoel dat mensen ervaren als het neerkomt op hun eigen pensioen is in 10 jaar tijd flink gedaald. Gaf in 2011 een ruime meerderheid (54%) van de beroepsbevolking nog aan vooral zelf verantwoordelijk te zijn voor voldoende pensioen, in 2021 is dat nog maar 1 op de 3 (34%).

In 2016 was 19 procent van de 895 duizend zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) met een hoofdinkomen uit ondernemerschap verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. In de jaren daarvoor is dit aandeel steeds gedaald. In 2011 betaalde nog ruim 23 procent van de zzp’ers premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov). Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Van de 873 duizend zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) met een hoofdinkomen uit ondernemerschap betaalde in 2015 bijna 20 procent premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) en ruim 10 procent premie voor een lijfrente.

50% van de zzp’ers die langer dan 5 jaar zelfstandig zijn, heeft nog niets geregeld voor het pensioen. Dit blijkt uit onderzoek dat Motivaction uitvoerde in opdracht van Mijnpensioenoverzicht.nl.

Staatssecretaris J. Klijnsma heeft antwoorden gegeven op Kamervragen over de 'karige' pensioenopbouw van ZZP'ers. Zij stelt dat een pensioenreservering een alternatief is geworden voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Zelfstandigen met een gemiddeld pensioen hoeven hun pensioen niet op te eten als zij een beroep doen op de bijstand. De Tweede Kamer heeft met algemene stemmen een wetsvoorstel van staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangenomen. Het amendement 'shoprecht' is ook aangenomen.

De plannen van de Rijksoverheid om per 1 januari 2015 een vrijwillig pensioenfonds voor zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) in het leven te roepen, brengt weinig enthousiasme onder zzp’ers teweeg. Zo blijkt uit een grootschalige onderzoek uitgevoerd door Conclusr Research onder een representatieve groep van netto ruim 820 kleine zelfstandigen zonder personeel.

Veel zelfstandigen bouwen geen of onvoldoende pensioen op, waardoor bij pensionering een klein inkomen resteert. Door veranderende arbeidsrelaties is de traditionele ‘life time job’ bij één werkgever met bijbehorende onafgebroken pensioenbouw zeldzamer. De Pensioenfederatie heeft in een rapport aanbevelingen gegeven om op korte termijn tot verbetering van de pensioensituatie van zzp’ers te komen (zie download).

Onderzoek naar de oorzaken van beperkte pensioenopbouw van zelfstandigen en mogelijke oplossingsrichtingen hiervoor. Een kwart van de zelfstandigen zonder personeel bouwt minder dan de helft pensioen op ten opzichte van het huidige inkomen. De overheid zal hiervoor een werkgroep starten. Zie bijlage voor volledige onderzoeksrapport.