Het Nederlandse zorgstelsel kent eigen betalingen om mensen kostenbewust te maken en de publieke uitgaven in de hand te houden. Zo gold vanaf 2005 een no-claimkorting: mensen met zorgkosten lager dan 255 euro, kregen aan het eind van het jaar een bonus. Dit systeem werd oneerlijk gevonden voor chronisch zieken omdat zij, vanwege hun hoge zorgkosten, nooit in aanmerking zouden komen voor de bonus. Mede hierdoor werd de no-claimkorting afgeschaft en het verplicht eigen risico ingevoerd.

VWS heeft in een verzoek aan het CPB een aantal vragen gesteld over het vrijwillig eigen risico in de zorg. Het vrijwillig eigen risico is een eigen risico dat een verzekerde in Nederland bovenop het verplicht eigen risico kan kiezen. Alle volwassen verzekerden kunnen kiezen voor een vrijwillig eigen risico van 100, 200, 300, 400 of 500 euro, of geen vrijwillig eigen risico. In de gepubliceerde CPB Notitie onderzocht het CPB het gedrag van verzekerden van 18 jaar en ouder en verzekeraars in de jaren 2006-2013.