Doorstroomwoning verlaagd tarief overdrachtsbelasting?

Feiten

2.1. Belanghebbende en zijn echtgenote hebben op 21 juni 2021 de woning aan de [adres 1] te [woonplaats 1] (woning I) gekocht voor een koopsom van € 838.500.

2.2. Belanghebbende en zijn echtgenote hebben op 1 oktober 2021 de woning aan de [adres 2] te [woonplaats 2] (woning II) gekocht voor een koopsom van € 828.000, omdat deze woning beter aansluit op de wensen en situatie van het gezin dan woning I. Woning II moest op dat moment nog wel worden verbouwd.

2.3. De Inspecteur heeft op 13 december 2021 op een verzoek om vooroverleg gereageerd. In de reactie staat:

“Verzoek
U vraagt de Belastingdienst aan te geven welk overdrachtsbelastingtarief van toepassing is bij de verkrijging van de woning aan de [adres 1] te [woonplaats 1] op 5 januari 2022. Ook vraagt u aan te geven welk overdrachtsbelastingtarief van toepassing is bij de verkoop van deze woning medio februari 2022.

Standpunt Belastingdienst

In het geval sprake is van een onvoorziene omstandigheid tussen het tijdstip van het ondertekenen van de koopovereenkomst en het tijdstip van de verkrijging van de woning, kan voor de toepassing van het verlaagde 2%-tarief een beroep worden gedaan op het beleidsbesluit van 29 juni 2021, nr. 2021-121034. In uw geval is de aankoop van een andere (mooiere, geschiktere) woning de reden waarom u (en uw gezin) de woning in [woonplaats 1] niet als hoofdverblijf zal gaan gebruiken. Dit is geen onvoorziene omstandigheid zoals bedoeld in het bovenstaand besluit. Het verlaagd 2%-tarief voor de overdrachtsbelasting (artikel 14, lid 2, Wet belastingen van rechtsverkeer) kan hier dan ook niet worden toegepast. Bij de verkrijging (5 januari 2022) van de woning in [woonplaats 1] is op grond van artikel 14, lid 1, Wet van belastingen van rechtsverkeer het algemene 8%-overdrachtsbelastingtarief van toepassing.”

2.4. Bij akte van levering van 5 januari 2022 hebben belanghebbende en zijn echtgenote ieder de onverdeelde helft van de eigendom van woning I verkregen. De notaris heeft namens hen € 67.080 (8%) aan overdrachtsbelasting op aangifte voldaan.

2.5. Belanghebbende en zijn echtgenote hebben op 27 januari 2022 bezwaar gemaakt tegen de voldoening op aangifte en daarbij verzocht om toepassing van het verlaagde tarief van 2% als bedoeld in artikel 14, lid 2, van de Wet op belastingen van rechtsverkeer (Wbr). Zij hebben op 16 maart 2022 de ‘Verklaring Overdrachtsbelasting Laag tarief’ als bedoeld in artikel 15a Wbr ondertekend.

2.6. Bij akte van levering van 8 februari 2022 hebben belanghebbende en zijn echtgenote ieder de onverdeelde helft van de eigendom van woning II verkregen.

2.7. Vanwege de verbouwing van woning II hebben belanghebbende en zijn echtgenote van 7 januari 2022 tot 12 augustus 2022 in woning I gewoond. Vanaf 12 augustus 2022 wonen zij in woning II.

2.8 De Inspecteur heeft op 16 februari 2023 het bezwaar van belanghebbende afgewezen.

Overweging rechtbank

"... Gelet op het voorgaande kan niet worden gesteld dat eiser bij de verkrijging van de woning, namelijk op 5 januari 2022, de intentie had de woning (bedoeld is woning I) anders dan tijdelijk als hoofdverblijf te gebruiken. Op het moment van verkrijging hadden eiser en zijn echtgenote de koopovereenkomst voor woning II immers al gesloten en wisten zij dat woning I slechts tijdelijk, namelijk ter overbrugging van de verbouwing van woning II, in woning I zouden verblijven."

Overweging Hof

Het Hof stelt voorop dat de overdrachtsbelasting een tijdstipbelasting is. Uit de parlementaire geschiedenis volgt dat de wetgever aan het karakter van de overdrachtsbelasting als tijdstipbelasting heeft vastgehouden door het gebruik van de verklaring als bedoeld in artikel 15a Wbr, dat de toetsing van het verlaagde tarief plaatsvindt op het tijdstip van verkrijging en dat het mogelijk is om na te heffen als nadien blijkt dat de koper op het moment van verkrijging niet voldeed aan de voorwaarden voor de toepassing van het verlaagde tarief (zie 5.1.3). De beoordeling van het gebruik achteraf dient dus ertoe om vast te stellen of de koper op het moment van verkrijging aan de voorwaarden voldeed. Daarmee is onverenigbaar dat – zoals de Inspecteur in wezen betoogt – een verschillende (bewijs)maatstaf wordt gehanteerd bij de beoordeling van de intentie en bij de beoordeling van het gebruik achteraf. Dit betekent dat de in de parlementaire toelichting genoemde termijn van in beginsel zes maanden ook geldt om te beoordelen of een koper ten tijde van de verkrijging de intentie heeft om een woning anders dan tijdelijk als hoofdverblijf te gaan gebruiken. Het Hof ziet voor een andere uitleg geen ruimte in de wet en de parlementaire geschiedenis.

6 maanden

Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende de woning meer dan zes maanden als hoofdverblijf heeft gebruikt. Gesteld noch gebleken is dat sprake is van oneigenlijk gebruik of misbruik. Belanghebbende voldoet dan ook aan het hoofdverblijfcriterium.

Beslissing Hof

Aan belanghebbende en zijn echtgenote kan dan ook niet worden tegengeworpen dat zij woning I en woning II volgtijdelijk als hoofdverblijf hebben gebruikt. Daarbij komt dat zij nog geen eigenaar van woning II waren op het moment dat het belastbare feit zich voordeed ter zake van woning I.
Het verlaagde tarief is van toepassing.

Bron: Rechtspraak.nl