Hieronder wordt een praktijkcasus beschreven, waarbij gebruik is gemaakt van een familiehypotheek (met schenkconstructie). In de regel fiscaal bezien een voordelige constructie. De hypotheekrente is weliswaar hoger dan bij de bank, maar door de belastingteruggave in combinatie met het terugschenken door de ouder(s) heeft de huiseigenaar lagere of geen extra maandlast als gevolg van de familiehypotheek.

Het kan voor particulieren aantrekkelijk zijn om aan elkaar eigenwoningleningen te verstrekken. Voor de geldgever (bijvoorbeeld de ouders) valt de vordering in box 3, terwijl voor de geldnemer renteaftrek in box 1 van toepassing is. Bij een rente van 4% betaalt de geldgever maximaal 1,2% vermogensrendementsheffing (aanname, daar dit per belastingplichtige fluctueert sinds BP2017), (vordering = box 3) en heeft de geldnemer een belastingvoordeel van 1,634% (bij 40,85% IB tarief 2018) 1,98% (bij 49,5% IB tarief 2018 (vanwege afbouw 52%).

Voor starters op de woningmarkt is het moeilijk een woning gefinancierd te krijgen. Vaak steken ouders de helpende hand toe. Soms wordt gedacht dat de door de ouders verstrekte financiering buiten beschouwing kan blijven bij de toepassing van de Gedragscode Hypothecaire Financieringen. Dit is onjuist. Bij de toetsing moeten alle financieringlasten worden meegenomen. In een voorkomend geval hadden ouders verklaard de rente van jaar tot jaar kwijt te zullen schelden. Uiteraard wilde het kind wel in aanmerking komen voor fiscale renteaftrek. Daarom zouden de ouders de rente niet kwijt moeten schelden, maar of eerst door het kind laten betalen en daarna kwijtschelden of eerst een schenking doen waarna het kind de rente betaalt.

Ter besparing van toekomstige erfbelasting kan het voordelig zijn om jaarlijks schenkingen te doen tot het bedrag van de vrijstelling. Veel ouders willen echter nog niet daadwerkelijk afstand doen van hun vermogen. Een oplossing voor dit probleem is de papieren schenking (schuldigerkenning uit vrijgevigheid). Voor de besparing van erfbelasting moet wel jaarlijks 6 rente worden betaald. Dit laatste is per 1-1-2010 in de Successiewet vastgelegd.

Dit besluit is een actualisering van het besluit van 20 april 2015 en bevat het beleid voor de schenk- en erfbelasting over de waardering op grond van artikel 21 van de Successiewet 1956.