Er is onderzoek gedaan naar de mogelijk sturende werking van het informeren van consumenten over het maximale hypotheekbedrag dat zij op grond van de leennormen in de Tijdelijke regeling hypothecair krediet kunnen lenen en hoe een dergelijk ankereffect kan worden tegengegaan. [Het ankereffect is het verschijnsel dat we ons onbewust concentreren op de eerste informatie die we krijgen en dit als uitgangspunt nemen zonder rationeel na te denken.]

Het kan gebeuren dat bijvoorbeeld na een echtscheiding een klant naar een goedkopere woning verhuist, maar op basis van huidige inkomenscriteria toch niet voor de (lagere) hypotheek in aanmerking komt. Kan op basis van de lagere woonlasten toch afgeweken worden van de huidige inkomenscriteria?

Minister Plasterk heeft de Tweede Kamer de jaarlijkse actualisering van de leennormen toegezonden.

De ruimte in het budget die huishoudens in 2018 hebben voor hypotheeklasten is voor de meeste inkomens ongeveer hetzelfde als in 2017. Dat schrijft het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) in het adviesrapport Financieringslastnormen 2018.

Volgens Algemeen Dagblad (dit is nog niet officieel bevestigd door Rijksoverheid / AFM) gaat de AFM een belangrijke regel rond de hypotheekverstrekking wijzigen. Niet het moment van aanvragen van de hypotheek(offerte) maar het moment dat de bank (finaal) akkoord gaat met de aanvraag, geldt als officiële peildatum. Dit heeft impact op de maximale te verkrijgen hypotheek (toetsing 2016 of 2017) en de Loan to Value.

In de vergelijkingen 2016 versus 2017 rekent het Nibud met een salarisstijging van 1,6%. Uiteraard is het zo dat bij een gestegen inkomen het maximale leenbedrag stijgt. Zuiverder is dan ook om een vergelijking te maken tussen 2016 en 2017 op basis van een gelijk inkomen. In de excelsheet, zie onderaan bij downloads, is dit dan ook in een oogopslag duidelijk zichtbaar.

De wijziging van de Tijdelijke regeling hypothecair krediet in verband met de vaststelling van de inkomenstabellen voor 2017 en aanpassing van de berekening van de toegestane financieringslast onder meer voor hypothecair krediet dat is bedoeld voor meerdere consumenten (Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2017) is bekend gemaakt.

DNB schrijft in haar DNBulletin dat sinds de financiële crisis de inkomensnormen wel strenger zijn geworden, maar dat als gevolg van de daling van de rente en inkomensstijging juist meer geleend kan worden dan voor de crisis.

Vereniging Eigen Huis pleit voor registratie van studieschulden door het BKR. Omdat dit nu niet het geval is, kan een studieschuld bij een hypotheekaanvraag buiten beeld blijven. Ook de regels van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) maken het mogelijk dat de onvermijdelijke aflossingsverplichting van een dergelijke lening niet wordt meegeteld bij de toetsing van een hypotheekaanvraag. Hierdoor kunnen starters een duurder huis kopen dan eigenlijk bij hun inkomen en uitgaven past. Als iemand na enige jaren niet in staat blijkt om zowel zijn maandelijkse hypotheeklasten als de aflossing van de studieschuld te betalen kunnen daardoor betalingsproblemen ontstaan.

Banken hebben na overleg met het ministerie van OCW besloten om de wegingsfactor van studieschulden onder het nieuwe leenstelsel te verlagen van 0,75% naar 0,45%. Een studieschuld die wordt opgebouwd in het nieuwe leenstelsel telt daardoor minder zwaar mee in het bepalen van de leencapaciteit voor een hypothecaire financiering.