Gouden munten en Box 3

Aanleiding

Een belastingplichtige houdt diverse binnen- en buitenlandse gouden munten “ter belegging”. Een deel van die munten heeft in de betreffende landen weliswaar de status van wettig betaalmiddel, maar wordt in de praktijk niet als zodanig gebruikt omdat de marktwaarde (edelmetaalwaarde) veel hoger ligt dan de nominale waarde.

Vraag

Komen dergelijke gouden munten vanaf 1 januari 2023 in de vermogenscategorie “contant geld” als bedoeld in artikel 5.2, derde lid, onderdeel c, Wet IB 2001.

Antwoord

Nee. De gouden munten kwalificeren niet als contant geld. Ze behoren tot de categorie “overige bezittingen” in box 3.

Beschouwing

De Belastingdienst licht de overwegingen als volgt toe:

• De Wet IB 2001 kent geen expliciete definitie van “contant geld”. Het begrip “contant” duidt op een stoffelijk goed (fysiek) én “geld” op een algemeen aanvaard ruil-/betaalmiddel.
• De memorie van toelichting bij de Overbruggingswet box 3 geeft dat contant geld de “fysieke evenknie” is van banktegoed en voor fiscale vermogenscategorieën van ‘banktegoeden’ kan uitmaken.
• Gouden munten zijn in de praktijk niet direct in te storten bij reguliere banken, worden niet als betalingsmiddel gebruikt, en de waarde ligt (veel) hoger dan de nominale waarde.
• Het rendement (langjarige stijging goudprijs) wijkt wezenlijk af van normale banktegoeden of gewoon contant geld, waarmee het fiscale rendement-profiel anders is.
• Gevolg: gouden munten vallen in box 3 onder de categorie “overige bezittingen” vanaf 1 januari 2023.
• Verder geldt dit standpunt ook voor andere munten (al dan niet officiële valuta) waarvan de waarde in het economische verkeer veel hoger is dan de nominale waarde (bijv. herdenkingsmunten, misdrukken).

Praktische implicaties voor adviseurs

Voor u als financieel/fiscaal adviseur betekent dit standpunt onder andere:

• Wanneer cliënten in gouden munten beleggen, dient u deze niet aan te merken als “contant geld” in box 3, maar als overige bezitting.
• Van belang is dat het moment van aangifte vermogensrendementsheffing (box 3) per vermogenscategorie verschillend wordt gerekend — de categorie “overige bezittingen” kan een hoger forfaitair rendement kennen dan “banktegoeden”. Het is dus relevant voor de rendementsgrondslag.
• Let op dat de kwalificatie ‘ter belegging gehouden’ is – de motivatie en gebruik door de belastingplichtige kunnen ertoe bijdragen dat gouden munten juist als belegging gelden en niet als betalingsmiddel.
• Aandachtspunten: administratieve vastlegging van de waarde per peildatum, het onderscheid tussen betalingsgeld/legale munt versus beleggingsobject, en de eventuele numismatische of edelmetaal-waarde van de munten (waardering).
• Dit heeft geen directe relatie met de eigen-woningregeling (hoewel beide vermogensrechtelijke aspecten betreffen).
• Zaken zoals balanspositie of fiscale planning met munten zullen aandacht behoeven nu dit duidelijke juridische kader door de Belastingdienst is neergezet.

Relatie tot het nieuwe box 3-stelsel

Hoewel dit standpunt zich richt op de huidige Wet IB 2001 en het vermogensrendementsheffingsstelsel zoals per 1 januari 2023 (met de gewijzigde indeling vermogenscategorieën) geldt, is het goed te beseffen dat het stelsel van box 3 nog onderwerp is van politieke en juridische ontwikkeling (herstelregeling, mogelijke arresten etc.).
De betekenis van deze categorie-indeling (“banktegoeden”, “overige bezittingen”, schulden) blijft dus relevant, ook in de context van overdrachtelijke middelen zoals munten.

Samenvatting

In helder en juridisch goed onderbouwd standpunt laat de Belastingdienst weten dat ter belegging gehouden gouden munten niet kwalificeren als contant geld onder artikel 5.2 lid 3 onderdeel c Wet IB 2001, maar behoren tot de categorie “overige bezittingen” in box 3. Dit geeft houvast voor fiscale advisering rondom beleggingen in fysieke edelmetalen.

Bron: Belastingdienst het standpunt KG:202:2025:22