AP: Kredietverstrekkers mogen niet om hele bankafschriften vragen

De AP zegt dit na beoordeling van een wetsvoorstel over leningen voor consumenten. Met het wetsvoorstel komen er strengere regels voor onder meer leningen onder de € 200, diensten als ‘koop nu, betaal later’, creditcards en rood staan bij de bank. Bij deze relatief kleine leningen wordt straks ook gecontroleerd of iemand op tijd de rekening kan betalen. Of dat er risico op wanbetaling is. Ook worden mensen die zulke leningen gebruiken, geregistreerd bij BKR.

De AP benadrukt dat de nieuwe regels beter uitgewerkt moeten worden. Zodat consumenten meer grip krijgen op het gebruik van hun gegevens en voor hen duidelijk is welke informatie kredietverstrekkers mogen opvragen.

Volledig beeld van jouw leefstijl

Als je volledige rekeningafschriften moet aanleveren bij het aanvragen van een lening of het kopen op afbetaling, is dat een ingrijpende en onevenredige inbreuk op je privacy. Alledaagse betalingen geven samen een volledig beeld van iemands identiteit, persoonlijke voorkeuren en leefstijl. Aleid Wolfsen, voorzitter van de AP: “Je bankafschriften laten zien aan welke hobby’s je geld uitgeeft of dat je wellicht contributie betaalt aan een politieke vereniging of een vakbond. Dat is informatie die anderen niets aangaat.”

Bankafschriften kunnen dus vol staan met gevoelige informatie. Het opvragen of verzamelen van deze informatie is dan ook in principe verboden. Als consumenten al hun gegevens aan een kredietverstrekker moeten geven, kan dat invloed hebben op keuzes die zij maken in aanloop naar het aanvragen van een lening. Wolfsen: “Als je weet dat gevoelige informatie bij anderen terechtkomt, denk je wel twee keer na voordat je heel persoonlijke rekeningen betaalt. Denk bijvoorbeeld aan een abonnement op een dating app, het betalen van een medische factuur of een bestelling bij een religieuze stichting. Dit moeten we voorkomen, want je moet gewoon vrij kunnen leven.”

Volstaan met minder gegevens

De AP vindt dat kredietverstrekkers ook met minder informatie over mensen kunnen beoordelen of iemand aan betalingsverplichtingen kan voldoen. Het is onwaarschijnlijk dat alle informatie in een rekeningafschrift, inclusief afzender, ontvanger of omschrijving, altijd nodig is. Om de privacy van mensen te beschermen, is het uitgangspunt dat organisaties zo min mogelijk persoonlijke gegevens gebruiken en bewaren.

Hoe dan wel?

De AP moedigt kredietverstrekkers aan een AVG-gedragscode op te stellen en die aan de AP voor te leggen. Door zo’n code kan er een algemeen geaccepteerde standaard ontstaan over welke gegevens je voor wat voor soort leningen mag vragen. Ook zouden banken kunnen kijken naar een manier waarop mensen privacyvriendelijk bankoverschrijvingen kunnen delen met andere partijen. Dat kan een geverifieerde, gestandaardiseerde rapportage zijn. Met daarin de inkomsten en uitgaven die een kredietverstrekker nodig heeft voor de beoordeling. Gevoelige gegevens zijn daarin zwartgelakt of ondergebracht in een bepaalde inkomsten- of uitgavencategorie.

Bron: Autoriteit Persoonsgegevens