Versobering gesubsidieerde rechtsbijstand, biedt kansen voor rechtsbijstandverzekeraars

staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie heeft een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met diverse voorstellen (zie download). De aangekondigde maatregelen leiden naar verwachting tot ongeveer 17 procent minder toevoegingen.

Eigen verantwoordelijkheid
Advocatenbijstand wordt voortaan pas vergoed als de rechtzoekende kan aantonen dat deze echt noodzakelijk is. Dat past bij de eigen verantwoordelijkheid die van de rechtzoekende mag worden verwacht. Dit moet onnodig procederen zoveel mogelijk voorkomen en de weg vrij maken voor effectief gebruik van alternatieve oplossingen, zoals rechtshulp via een rechtsbijstandverzekering.

Filter
Selectie aan de poort werkt als een filter. Straks wordt in iedere zaak eerst gekeken naar het inkomen van de rechtzoekenden, de aard en ernst van het juridisch probleem, de beschikbaarheid van alternatieven en de mogelijkheid om zelf tot een oplossing te komen. Daarna pas valt de beslissing over de aanvraag voor rechtsbijstand. Deze selectie voorkomt dat zaken voor de rechter worden gebracht, die ook op andere wijze naar tevredenheid kunnen worden opgelost.

Geschillen
Omdat er voldoende alternatieven zijn, wil Teeven consumentengeschillen en huurgeschillen uitsluiten van gesubsidieerde rechtsbijstand. Deze zijn immers vaak goed verzekerbaar.

Echtscheiding
Verder wil Teeven onderzoek doen naar de gevolgen van invoering van de echtscheiding zonder tussenkomst van de rechter - een maatregel die in het huidige regeerakkoord staat. Deze maatregel biedt kansen om echtscheidingen waarin beide partijen het met elkaar eens zijn, en waarin de partners geen minderjarige kinderen hebben, zonder verplichte rechtsbijstand af te wikkelen. Bij de uitwerking van de maatregel wordt bekeken in hoeverre op een echtpaar dat langs deze weg wil scheiden, de verplichting zou moeten rusten voorafgaand aan hun echtscheiding juridisch advies in te winnen.

Daarnaast wordt ook bij echtscheidingen het gezinsinkomen  de basis voor de beoordeling of iemand in aanmerking komt voor een toevoeging. Nu telt het inkomen van de ex-partner in beginsel niet mee. Het is niet de taak van de overheid om advocatenbijstand te financieren als er voldoende geld is, maar de echtelieden door omstandigheden dat niet met elkaar willen delen. Om dit op te lossen, kan de partner met inkomen of vermogen worden verplicht een bedrag te storten in een depot dat kan worden gebruikt door de aanstaande ex-echtgeno(o)t(e) voor de kosten voor de echtscheidingsprocedure.

Eigen bijdrage
Ook wil de bewindsman de eigen bijdrage van rechtzoekenden beter laten aansluiten op hun inkomen. De laagste inkomenscategorie betaalt straks 200 euro in plaats van de huidige 193 euro. Voor de middelste en de hoogste categorie gaat het om respectievelijk 355 euro en 745 euro.

Beter verzekerbaar én betaalbaar
In overleg met de minister van Economische Zaken, laat de staatssecretaris onderzoeken of het wenselijk is om tot enige vorm van tariefregulering te komen. Hij betrekt hierbij ook alternatieve mogelijkheden, die de bereikbaarheid en betaalbaarheid van het recht voor burgers vergemakkelijken. Door tariefregulering is rechtsbijstand makkelijker te verzekeren; de kosten zijn immers voorspelbaar. In veelvoorkomende procedures kunnen maximumtarieven de rechtshulp door advocaten betaalbaar houden, ook voor burgers die geen aanspraak kunnen maken op overheidssubsidie.
 

Bron: Rijksoverheid