‘Shake out bij hypotheekadviseurs’

De laatste maand is de hypotheekmarkt, die toch al daalde, in een duikvlucht naar beneden gegaan. Aan oversluiten, het opnieuw afsluiten van een hypotheek onder gunstiger voorwaarden, werd al nauwelijks meer gedaan nu de rente is gestegen.

De branche maakt ‘een begin van een sanering’ mee, zegt Jurjen Oosterbaan Martinius, consultant voor hypotheek- en verzekeringsbedrijven. ‘De bemiddelaars ervaren nu echt een heel sterke terugloop in hypotheken. De rendementen dalen, het aantal faillissementen stijgt.’

Individuele hypotheekbedrijven geven wisselende berichten. Wim van Baekel van ‘De Hypoheekwinkel’ uit Purmerend: ‘De rest van deze week heb ik drie afspraken. Een half jaar geleden zouden dat er vijftien zijn geweest.’ Bas Millenaar, commercieel directeur van De Hypotheker: ‘Er worden iets minder leningen afgesloten dan normaal. Men maakt een pas op de plaats, maar dat is alleen maar gezond.’

De problemen voor de hypotheekadviseurs beperken zich niet tot een terugloop van het aantal hypotheken. Circa twee jaar geleden werd het toezicht aanzienlijk aangescherpt. Jasper Maes, directeur van franchiseketen De Hypotheekadviseur: ‘Bij veel bedrijven moet het personeel beter worden geschoold. Ook moet de automatisering op een hoger niveau worden gebracht. Alleen zo kunnen die bedrijven voldoen aan serviceverplichtingen als het informeren van klanten over wetswijzigingen. Met alleen een kaartenbakje red je dat niet meer.’ Ook moeten de adviezen voldoen aan steeds meer eisen, zegt consultant Oosterbaan. ‘Dat kost tijd en dus geld. De snelle verkopers, die het niet zo nauw namen met de zorgplicht, verdwijnen nu.’

Ook het provisiestelsel veranderde, wat een scherpe daling van de inkomsten op de korte termijn opleverde. Maes: ‘De provisie kwam altijd in een keer. Nu wordt die voor een flink deel uitgesmeerd over de looptijd van de lening. Dat levert uiteindelijk een constante inkomstenstroom op, maar past niet in het business-model van veel kantoren.’

Hypotheekadviseurs die willen stoppen, hebben niet zelden een probleem, zegt bedrijfsmakelaar Barao. ‘Als een klant zijn hypotheek voortijds beëindigt moet de adviseur een deel van de provisie terugbetalen. Door die verplichting hebben veel bedrijven een negatieve waarde.’ Consultant Oosterbaan: ‘Die potentiële terugboekverplichting kan in de tonnen of miljoenen lopen. Goede bedrijven hebben daar geld voor gereserveerd, andere niet. Als de werkloosheid oploopt en meer mensen hun hypotheek beëindigen, kan dat tot problemen leiden.’

Aan de officiële cijfers is nog geen teruggang af te lezen. Bij de AFM staan nog steeds ruim zevenduizend hypotheekbemiddelaars geregistreerd, evenveel als eind 2007. Ook hypotheekexpert Gerrit Lijffijt van Assurantiemagazine ziet de bedrijven ‘nog niet bij bosjes omvallen. We zien wel een sanering door de verscherpte wetgeving en het toezicht op kwaliteit.’

Bron: De Volkskrant, 30-10-2008