Kredietcrisis werkt door in vastgoed

Stroinks bedrijf, TCN uit Utrecht, bezit onder meer het Media Park in Hilversum en is met een portefeuille van circa 2 miljard euro een van de grootste ontwikkelaars van Nederland.

De totale waarde van het vastgoed dat in 2008 van eigenaar wisselt, ligt 40 procent lager dan in 2007, zegt Eric de Clercq Zubli, directeur bij vastgoedbedrijf Jones Lang Lasalle. ‘Er zijn vooral minder transacties. Ook zijn de prijzen 10 tot 15 procent gedaald.’ Vastgoedhandelaar Klaas Hummel zegt dat vooral projectontwikkelaars met veel nieuwe projecten in de problemen zitten. ‘De markt staat stil en de prijzen staan onder druk. Banken proberen tegen elke prijs te voorkomen dat er een verkoopgolf op gang komt.’

Ondertussen vragen de financiers een veel hogere renteopslag. Die bedroeg vorig jaar circa een half procent (bovenop het tarief op de geldmarkt), en ligt nu tussen de 1,4 en 2 procent. ‘De sommetjes kloppen niet meer,’ zegt Stroink, die zelf tien projecten heeft stopgezet en afscheid neemt van vijftig man personeel. ‘We hebben jarenlang te veel gebouwd. Niet omdat er zoveel vraag was, maar omdat het geld niet opkon.’

Ook bedrijven kunnen minder makkelijk aan krediet komen, en moeten hogere rentes betalen. ‘Dat geld in de hele wereld duurder is geworden, staat als een paal boven water’, zegt een woordvoerder van Rabobank. Als banken minder makkelijk geld uitlenen, dalen investering van bedrijven en daarna de consumptie, waarna de economie afremt. In de Verenigde Staten is het al zover, zei Fed-president Ben Bernanke gisteren. ‘De economische activiteit neemt over de volle breedte af.’

Bron: De Volkskrant, 25-09-2008