De Kennisgroep onroerende zaken heeft de vraag beantwoord of duurzaam gescheiden levende echtgenoten na de tweejaarstermijn van de echtscheidingsregeling allebei een andere woning als hoofdverblijf kunnen aanmerken.

De Belastingdienst heeft een 'Handboek scheiden' gepubliceerd rondom de fiscaliteiten zoals de eigenwoningregeling, toeslagen, lijfrenten en pensioen.

Op grond van artikel 1.2, eerste lid, onderdeel d, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) wordt onder een partner mede verstaan degene die op hetzelfde woonadres als de belastingplichtige staat ingeschreven in de basisregistratie personen en die samen met de belastingplichtige een woning heeft, die hun anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat op grond van eigendom, waaronder begrepen economische eigendom, of op grond van een recht van lidmaatschap van een coöperatie.

In de vorige beleids- en uitvoeringsagenda heb ik (staatssecretaris Marnix L.A. van Rij) aangegeven een visie op de eigenwoningregeling te willen te ontwikkelen. Ik wil in deze visie inzichtelijk maken wat de bevindingen van het onderzoek naar de fiscale regelingen, de beleidsdoorlichting Woningmarkt en de reeds bestaande onderzoeken in samenhang betekenen. Ik streef ernaar om mijn visie in de loop van 2024 aan uw Kamer te doen toekomen.

Bij samenwoners en verwerving van een woning gebeurt het regelmatig dat er sprake is van een ongelijke inbreng van vermogen. Met behulp van een draagplichtovereenkomst is dit in principe eenvoudig te scheiden. Ieder brengt eigen middelen in op diens ‘eigen helft’ en financiert het overige. Maar er zijn ook scenario’s waarbij 1 partij meer (eigen middelen/overwaarde) inbrengt dan de ander, en kiest men voor toepassing van het ‘Goedkeurend besluit (januari 2018), huidige codificatie (BP2022). Degene die meer inbrengt heeft dan een vordering op de andere partner. En dan gaan (soms) zaken in de praktijk fout….

De Hoge Raad heeft uitspraak gedaan in een zaak waarin de aftrek van betaalde hypotheekrente na echtscheiding in geschil is. Het gaat om een echtpaar dat in de loop van 2013 gescheiden is gaan wonen. De vrouw blijft wonen in de echtelijke woning die juridisch haar eigendom is. De man blijft ook nadat ze uit elkaar zijn gegaan de hypotheekrente voor die woning betalen en wil die betaalde rente in aftrek brengen voor de inkomstenbelasting in box 1.

Fiscale partners die niet duurzaam gescheiden leven, hebben twee woningen in eigendom. De ene partner heeft feitelijk zijn hoofdverblijf in de ene woning en de andere partner heeft feitelijk zijn hoofdverblijf in de andere woning. Zij doen beide aangifte waarbij zij beide hun eigen woning als hoofdverblijf aanmerken. Is dit juist?

Belanghebbende en zijn ex-partner maken de afspraak om over het jaar van echtscheiding samen aangifte IB/PVV te doen als fiscaal partners voor het gehele jaar. De ex-partner houdt zich niet aan deze afspraak.

Tot de gemeenschap van goederen behoorde de (voormalige) echtelijke woning gelegen aan de [woonplaats]. In 2015 is een verzoek tot echtscheiding ingediend. Op 2 maart 2016 is door de rechtbank de echtscheiding uitgesproken tussen belanghebbende en de ex-echtgenoot. Blijkens de echtscheidingsbeschikking blijft de woning gemeenschappelijke eigendom in afwachting van de verkoop van de woning. Belanghebbende heeft in haar aangifte IB/PVV voor het jaar 2016 het volledige bedrag aan rente in aftrek gebracht.

De hypotheekrenteaftrek en eigenwoning leidt (ook) bij beëindiging van het samenlevingscontract tot fiscale geschillen. Dit terwijl de wet hier duidelijk in is. Hierna een praktijkcasus.