Tussen partijen staat niet ter discussie dat in de overeenkomst van geldlening en de bijbehorende voorwaarden een einddatum voor de geldlening is overeengekomen en daarbij is opgenomen dat de geldlening aan het einde van de looptijd moet worden afgelost. Partijen twisten wel over de vraag of de bank in redelijkheid het door haar in 2012 en 2015 gewijzigde beleid aan de consumenten kan tegenwerpen.

Contractsvrijheid

De bank heeft in beginsel de vrijheid om te bepalen of en onder welke voorwaarden zij een bestaande overeenkomst wijzigt dan wel een nieuwe overeenkomst aangaat. Deze contractsvrijheid eindigt echter als het gebruik ervan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

Beslissing in voordeel Consument

De commissie is van oordeel dat gelet op de specifieke omstandigheden van dit geval de bank het verzoek van de consumenten voor verlenging dan wel herfinanciering van de buitenlandhypotheek niet mag weigeren op de enkele grond dat zij niet langer hypotheken verstrekt op onderpanden gelegen buiten de Nederlandse landsgrenzen.

Zij licht dit als volgt toe.
...
Het belang van de consumenten is erin gelegen dat zij hun woning, waar ze zoveel in hebben geïnvesteerd met het oog op het er doorbrengen van de oude dag, niet hoeven te verkopen aan het einde van de looptijd om de geldlening af te kunnen lossen. Zij hebben daartoe aangevoerd dat zij niet eerder dan in 2019 hebben vernomen dat de bank hun buitenlandhypotheek niet zal verlengen of herfinancieren; ze zijn bij het aangaan van de geldlening door de adviseur van de bank echter geïnformeerd dat bij een verzoek tot verlenging of herfinanciering gekeken zal worden naar het inkomen en de waarde van de woning; zij zijn gerustgesteld en de verwachting is gewekt dat een verlenging of herfinanciering tot de mogelijkheden behoorde; zij zijn voor hun financiële en sociale planning uitgegaan van die omstandigheid en hebben hun leven daarop ingericht; voor hen bestaat geen haalbaar alternatief; ze kunnen in Nederland noch België een nieuwe financiering aangaan voor de woning.

Informatievoorziening door geldverstrekker niet aantoonbaar

De consumenten betwisten in 2012 of 2015 te zijn geïnformeerd over het gewijzigde beleid van de bank. Het ligt op de weg van de bank, die zich erop beroept de consumenten te hebben geïnformeerd, om te bewijzen dat de consumenten de informatie in 2012 dan wel in 2015 hebben ontvangen. De bank is hierin niet geslaagd. Tegenover de betwisting door de consumenten heeft zij geen bewijs overgelegd waaruit blijkt dat die informatie de consumenten heeft bereikt.

Afwegingen

Dit betekent dat niet vast staat dat de bank de consumenten in 2012 en 2015 heeft geïnformeerd over haar beleidswijzigingen met betrekking tot buitenlandhypotheken. Gelet op de verklaring van de consumenten samen met de verklaring van de deskundige is ook aannemelijk dat de consumenten ten tijde van het aangaan van de geldlening door de adviseur van de bank zijn gerustgesteld over de mogelijkheid voor verlenging dan wel herfinanciering van de geldlening. Verder is van zwaarwegend belang dat de consumenten geen haalbare alternatieven hebben en de bank hun de kans heeft ontnomen in 2012 en 2015 voorzieningen te treffen. De verklaring van de deskundige dat de hypothecaire inschrijving in België gemakkelijk kan worden verlengd (wat een andere geldverstrekker voor zijn klanten in vergelijkbare gevallen toepast) heeft de bank niet betwist. Tot slot is niet gebleken dat de belangen van de bank op grond van bedrijfseconomische redenen en de door haar genoemde wettelijke verplichtingen uit de Wft en Wwft zwaarder wegen dan de belangen van de consumenten in dit geval.

Toekomst

De commissie merkt tot slot op dat deze klacht een toekomstige en onzekere situatie betreft. Het is niet kenbaar wat de regelgeving voor (hypothecaire) kredietverstrekking in Nederland en in België zal voorschrijven over 13 jaar noch wat het beleid van de bank dan zal zijn. Ook is niet kenbaar wat de situatie van de consumenten dan zal zijn. De commissie volgt de consumenten echter in hun stelling dat zij er belang bij hebben om een beslissing te verkrijgen over de rechtsgeldigheid van de afwijzing door de bank.

De beslissing

De commissie verklaart voor recht dat de bank de verlenging of herfinanciering van de buitenlandhypotheek van de consumenten in de toekomst niet mag weigeren op de enkele grond dat zij niet langer hypotheken verstrekt op onderpanden gelegen buiten de Nederlandse landsgrenzen.

Lees hier de volledige uitspraak.

Bron: Kifid