In dat geval moet tot 1-procentpunt meer aan hypotheekrente worden betaald. Bij de aankondiging van de aflossingsverplichting is door het kabinet de toezegging gedaan dat dit alleen voor nieuwe hypotheken zou gelden.

Vereniging Eigen Huis is verbijsterd dat het kabinet de aflossingsverplichting in de NHG-voorwaarden ook voor bestaande gevallen heeft afgedwongen. Dit is in strijd met de eerdere toezegging dat bestaande hypotheekcontracten op dit punt ongemoeid worden gelaten. De vereniging vindt dat de overheid zich hiermee hoogst onbetrouwbaar toont en roept de Tweede Kamer op om de NHG-maatregel, die op 1 januari 2013 ingaat, terug te draaien. Vereniging Eigen Huis is overigens fel tegenstander van ongelijke behandeling van nieuwe en bestaande hypotheken. Dit geeft een tweedeling in de consumentenmarkt en blokkeert daarmee de doorstroming.

De circa 1 miljoen huishoudens die een spaar- of aflossingsvrije hypotheek met NHG-garantie hebben, krijgen bij een verhuizing met deze aflossingsverplichting te maken. Sinds het begin van de crisis wordt ongeveer 80% van de nieuwe hypotheken met NHG-garantie afgesloten.

Verplicht aflossen, hogere maandlasten
Door annuïtaire aflossing van de hypotheek verplicht te stellen, wordt de hypotheek na verhuizing aanmerkelijk duurder. De maandlasten nemen direct toe en stijgen door met het verstrijken van de jaren. Bij de veel voorkomende (bank)spaarhypotheek bouwt een huiseigenaar vermogen op om na 30 jaar de hypotheekschuld ineens af te lossen. Maar het tussentijds stopzetten van deze hypotheekvorm levert in veel gevallen een aanzienlijke nadeel op.

Een huiseigenaar die verhuist naar een volgende woning kan er voor kiezen om zijn (bank)spaarhypotheek zonder NHG voort te zetten. In dat geval wordt hij geconfronteerd met een hogere hypotheekrente en verlies van de NHG-garantie in het geval van werkloosheid, echtscheiding, overlijden of arbeidsongeschiktheid.

Rekenvoorbeeld
In 2006 is Kees een starter op de woningmarkt. Hij sluit een hypotheek van € 165.000 onder NHG condities. De hypotheek is bestaat uit een spaarhypotheek van € 90.000,- en een aflossingsvrije hypotheek van € 75.000,-. In 2012 is een waarde van € 8.000,- opgebouwd in de spaarpolis. De bruto maandlast bedraagt  € 825 bij een rente van 5%.

In 2013 vindt Kees een andere baan en koopt een vergelijkbare woning in de buurt van zijn nieuwe werk. De nieuwe hypotheek blijft € 165.000. Kees wil de bestaande hypotheek mee verhuizen naar zijn nieuwe woning, inclusief de NHG-garantie. Dat zou mogelijk moeten zijn omdat in het regeerakkoord is toegezegd dat bestaande hypotheken buiten schot blijven. Nu blijkt dat dit voor NHG hypotheken niet het geval is heeft Kees de volgende keuze:

• De bestaande hypotheek omzetten naar een volledige annuïteitenhypotheek (met een looptijd van 23,5 jaar vanwege aftrekbaarheid van de rente). Omdat er al € 8.000,- opgebouwd is kan de waarde verpand worden. De overige hypotheek van € 157.000 wordt met een annuïteitenhypotheek afgelost. De hypotheeklasten van Kees stijgen hierdoor met circa 200 euro per maand en zullen gedurende de looptijd verder toenemen.
• Kees kan zijn bestaande hypotheek meenemen naar de nieuwe woning, maar dan zonder NHG. Dit zal betekenen dat hij een topfinanciering heeft, waardoor de renteopslag kan oplopen tot wel 1%punt. Zelfs bij een gemiddelde renteopslag van 0,7%punt betekent dit een toename van de bruto hypotheeklast van € 100 per maand (netto € 60 euro). Kees heeft dan niet meer de NHG-garantie in het geval van werkloosheid, echtscheiding, overlijden of arbeidsongeschiktheid.