Donner waarschuwt voor groei pensioenprobleem

SP-Kamerlid Ulenbelt verwijt Donner paniek te zaaien. Vooral de SP en GroenLinks, maar ook de PvdA en SGP betwijfelen of wel zo fors ingegrepen moet worden gezien de lage rente. Als de rente gaat stijgen, zijn de buffers van de fondsen straks weer meer waard.

“Dat is hetzelfde als je kop in het zand steken en zeggen dat het geen zand is”, reageerde Donner. Hij stelde dat de dalende rente een trend is van de afgelopen twintig jaar en dat andere problemen ook “niet iets van vandaag of gisteren” zijn. Hij wees op de toenemende vergrijzing, waardoor de pensioenverplichtingen toenemen, en dat er al uitstel is verleend.

Rente
Maar ook werkgevers, vakbonden en de pensioenbranche willen met Donner praten over hoe de hoogte van de rente nu wordt meegewogen bij het beoordelen van de financiële positie van pensioenfondsen. “De rente is nu historisch laag. Blijft dat zo, dan zullen bij ongewijzigd beleid vele miljoenen deelnemers en gepensioneerden worden geconfronteerd met een korting op hun pensioen”, aldus de pensioenkoepels.

In de Kamer zegde de minister toe verder te praten met pensioenkoepels, werkgevers en vakbonden over de toekomst van het pensioenstelsel. Dat is volgens hem al nodig, omdat pensioenwetgeving aangepast moet worden aan nieuwe ontwikkelingen en inzichten.

Donner meent dat pensioenfondsen de risicovrije rente moeten blijven gebruiken. In de praktijk gaat het om de zogenoemde swaprente. “Dit gebruik is het resultaat van intensief overleg in de afgelopen jaren en laat zien of het vermogen de toekomstige pensioenplichten dekken.”

Praktisch nut
De minister maakte duidelijk dat de marktrente niet alleen als ‘rekenrente’ iets zegt over de verwachte opbrengst op de pensioenfondsbeleggingen, maar dat ze ook een praktische kant heeft. “De risicovrije rente is van wezenlijk belang als een fonds wordt geliquideerd en alle bezittingen bij bijvoorbeeld de overgang naar een verzekeraar risicovrij moeten worden belegd. De verzekeraar zal dan afrekenen op basis van deze rente. Mocht er een hogere rente zijn gebruikt, dan zal ineens toch een tekort blijken. Jaarlijks worden er tientallen fondsen geliquideerd.”

Geheimhouding
Een Kamermeerderheid wil dat de pensioenregels ook worden aangepast om herhaling van de huidige onrust te voorkomen. De Kamer is vooral kritisch, omdat nog niet alle veertien betrokken pensioenfondsen bekend zijn. Donner heeft de fondsen opgeroepen zelf helderheid te verschaffen; hij en DNB zijn gehouden aan een geheimhoudingsplicht.

VVD en GroenLinks willen het liefst af van de geheimhoudingsplicht. VVD-Kamerlid Blok wees erop dat bij de pensioenen geen “bankrun” dreigt, ofwel dat klanten massaal weglopen, omdat er bij de fondsen sprake is van verplichte deelname.

Het is onduidelijk of de geheimhoudingsplicht helemaal kan verdwijnen. Volgens Donner krijgt de toezichthouder dan namelijk geen informatie meer van de fondsen. Er is wel een Kamermeerderheid voor het voorstel van D66 om fondsen een wettelijke meldingsplicht te geven dat ze binnen een week helderheid moeten geven over mogelijke ingrijpende maatregelen.

Uitleg
De bestuurders van de veertien pensioenfondsen die mogelijk tot korting van de pensioenen zullen overgaan, moeten hierover in het openbaar uitleg geven. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil de fondsbestuurders horen over hoe het zover heeft kunnen komen. Overigens gaf het kleine pensioenfonds Helvoet gisteren aan tot de ‘groep van veertien’ te behoren. Donner zei dat de fondsen die nog geen openheid hebben gegeven heel klein zijn en misschien snel met oplossingen komen. Ze zijn niet verplicht de deelnemers te informeren zolang er geen daadwerkelijk besluit tot korten is genomen.

Koepels
De drie pensioenkoepels – de Vereniging van Bedrijfstakfondsen, de Unie van Beroepspensioenfondsen en de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen – beoordelen de situatie als “zeer ernstig”. Ze pleiten ervoor om op korte termijn met Donner en werkgevers- en werknemersorganisaties te overleggen “over de wijze waarop met de invloed van de gestaag dalende rente de komende tijd moet worden omgegaan”. Zij willen geen afstand nemen van de waardering van pensioenbalansen via de marktrente, “maar wel voorkomen dat pensioenfondsen nu drastische maatregelen moeten nemen die achteraf gezien helemaal niet nodig bleken”.

Bronnen: De Telegraaf / FD, 25-08-2010