Staatsschuld ruim 356 miljard

De schuldquote bedroeg 61,1 procent van het bruto binnenlands product. Hiermee overschrijdt Nederland de Europese bovengrens van 60 procent. Voor het laatst gebeurde dat in 1999.

Op 26 januari 2009 nam de staat 80 procent van de risico's en opbrengsten van de Amerikaanse hypotheekportefeuille van de ING over. De aankoop van de hiermee samenhangende bezittingen leidde tot een verhoging van de brutoschuld met bijna 20 miljard euro. Aan de andere kant kon de schuld verlaagd worden doordat Fortis de lening van 34 miljard die de staat had verstrekt, in het eerste halfjaar van 2009 heeft afgelost. Hiervan is 15 miljard op deposito's gezet en is de rest gebruikt om de schuld te verlagen.

De toename van de overheidsschuld in het eerste halfjaar van 2009 wordt veroorzaakt door een tekort van bijna 11 miljard euro. In het eerste halfjaar van 2008 was er nog een overschot van ruim 1 miljard euro. Het tekort bedraagt nu 3,7 procent van het bbp. Dit is hoger dan de Europese norm van 3 procent.

Inkomsten
De inkomsten van de overheid waren in het eerste halfjaar van 2009 ruim 6 miljard lager dan in dezelfde periode van 2008. Aan sociale premies, loon- en inkomstenbelasting kwam bijna hetzelfde binnen als in de eerste helft van vorig jaar. De overige belastingen vielen daarentegen fors tegen. De btw-opbrengsten namen met 1 miljard euro af. Ook aan overdrachtsbelasting kwam er bijna 1 miljard minder binnen. Verder halveerden de opbrengsten uit de dividendbelasting met 1,5 miljard euro. De vennootschapbelasting ten slotte bracht 2 miljard euro minder in het laatje.

Ook de inkomsten uit vermogen lieten een forse teruggang van ruim 1 miljard euro zien. De lagere aardgasbaten werden daarbij wel deels gecompenseerd door extra inkomsten die de staat ontving op het kapitaal dat eind 2008 in de financiële sector is gestoken.

Uitgaven
De uitgaven waren bijna 6 miljard hoger dan in het eerste halfjaar van 2008. Vooral de uitkeringen (voornamelijk AWBZ en de basiszorg) stegen, met bijna 3 miljard, fors. Daarnaast namen ook de loonbetalingen, de aankopen, de investeringen en de subsidies toe met ieder ruim 1 miljard euro. Een positief effect op het saldo had de verlaging van de Nederlandse afdrachten aan de Europese Unie. Die zijn met bijna 2 miljard euro afgenomen door de kortingen die Nederland heeft bedongen op de afdrachten aan de EU.

Bron: CBS, 05-10-2009