Rust in bankenland lijkt teruggekeerd

De belangrijkste indicator, de rente die banken onderling in rekening brengen, is de afgelopen weken flink gedaald. Dit tarief is zelfs op een lager niveau aangekomen dan voor de aanvang van de kredietcrisis half september. Op de dag dat Lehman Brothers failliet ging, nu 51 dagen geleden, schoot dit interbancaire rentetarief omhoog. Het hogere tarief weerspiegelde het onderlinge wantrouwen van banken. De financiële instellingen durfden elkaar alleen tegen extreem hoge percentages geld uit te lenen.

Sinds de centrale banken van Europa, de Verenigde Staten en Japan op 8 oktober in een gezamenlijke actie de rentetarieven hebben verlaagd, daalt het rentetarief van banken weer. Vooral de geldleningen die de centrale banken tegen een vast tarief beschikbaar stelden, brachten enige ontspanning.

Toch is gejuich voorbarig, stellen analisten Elwin de Groot van Rabobank en Sep van de Voort van SNS Securities. Allereerst is onduidelijk hoe betrouwbaar de rentetarieven precies zijn. De interbancaire rente voor leningen, variërend van een dag tot zes maanden wordt namelijk niet op een openbare beurs vastgesteld. Het rentetarief dat op beursschermen verschijnt, is gebaseerd op een enquête onder enkele banken. Maar niemand weet of zij dit tarief ook echt in rekening brengen, of dat ze stiekem hogere tarieven vragen.

Ten tweede is onbekend of de banken ook daadwerkelijk geld uitlenen aan elkaar. Banken zullen heus geen lening geven aan een bank waarin geen vertrouwen bestaat. ‘Een rentetarief geeft dus geen goed beeld van het onderlinge wantrouwen van banken’, zegt Van de Voort. Cijfers over hoeveel geld banken elkaar uitlenen zijn niet beschikbaar. Daarnaast is lastig te beoordelen of het lagere interbancaire tarief ook een indicator is van teruggekeerde vertrouwen. Na de ondergang van Lehman is het officiële rentetarief in de VS al twee keer verlaagd. In Europa zal naar verwachting morgen de rente voor de tweede keer omlaag gaan. Hierdoor zou het interbancaire tarief al veel lager moeten staan.

Het renteverschil tussen een staatsobligatie en een interbancaire lening geeft zicht op de impact van de renteverlagingen. Dit verschil is iets gedaald, waaruit af te leiden valt dat banken elkaar een minder hoge rente in rekening brengen. Maar ook die indicator geeft een vertekend beeld, meent Van de Voort. Tijdens het hoogtepunt van de crisis waren staatsobligaties spotgoedkoop. Nu deze prijzen weer zijn hersteld, loopt automatisch het renteverschil terug.

Bron: De Volkskrant, 05-11-2008