De Ziektewet verzekert bepaalde groepen werknemers tussen de 15 en 65 jaar in de eerste twee verzuimjaren tegen loonderving door arbeidsongeschiktheid ongeacht de oorzaak. Het gaat om de groepen werknemers waarvoor de werkgever geen loondoorbetalingplicht heeft; zogenaamde vangnet gevallen. Zoals de uitzend- en oproepkrachten,werklozen, werknemers bij faillissement van de werkgever, werknemers met een tijdelijk contract, werkneemsters die ziek zijn of worden tijdens de zwangerschap of na de bevalling. Volgens de Ziektewet is er sprake van arbeidsongeschiktheid als men als gevolg van ziekte of een ongeval niet meer in staat is om zijn of haar eigen arbeid te verrichten.

De Wet Arbeid en Zorg: regelt het recht op diverse vormen van verlof. Belangrijkste is het wettelijk recht voor vrouwen op 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Op grond van deze wet wordt het loon 100% doorbetaald tijdens deze verlofperiode. Volgens de WAZO bestaat er ook recht op uitkering bij zwangerschap voor (vrouwelijke) zelfstandigen.

Op 1 januari 2006 is de WAO afgeschaft en vervangen door de WIA. De WAO blijft echter nog van kracht voor arbeidsongeschikten die voor de invoering van de wet al recht hadden op een uitkering op grond van de WAO.

is een voorziening voor jonggehandicapten die niet aan het arbeidsproces kunnen (gaan) deelnemen. De uitkering bedraagt bij volledige arbeidsongeschiktheid 70% van het wettelijke minimum loon.

Als aanvulling op de sociale verzekeringen en voorzieningen kunnen particuliere verzekeringen gesloten. Men kan die verzekeringen individueel afsluiten, maar ook collectief ( een bedrijf sluit de verzekeringen af ten behoeve van de werknemers).

Als aanvulling op de bestaande sociale inkomensverzekeringen en voorzieningen kan bij een particuliere verzekeraar een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) afgesloten worden, waarmee de inkomensterugval bij arbeidsongeschiktheid als gevolg van ziekte of een ongeval zo veel mogelijk wordt opgevangen.

Een ongevallenverzekering keert een bedrag uit in geval van overlijden of blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval. Het is een sommenverzekering; er wordt niet gekeken naar de werkelijk geleden schade.

Een ondernemer kan uiteraard ook geconfronteerd worden met arbeidsongeschiktheid. Het begrip ‘directeur-grootaandeelhouder’ wordt in diverse wetgevingen verschillend uitgelegd. In de Pensioenwet wordt bijvoorbeeld gesproken van een directeur-groot-aandeelhouder als deze 10% of meer van de aandelen bezit. In het kader van werknemersverzekeringen WW, ZW en WIA gelden weer andere criteria.

De AOV heeft als doel de inkomensderving op te vangen bij arbeidsongeschiktheid. Van oudsher was de AOV een aanvulling op de WAZ. Om die reden bestond en bestaat de AOV veelal nog uit twee rubrieken. De WAZ kende namelijk een wachttijd van 52 weken.

Gedurende de eerste twee ziektejaren rust er op de werkgever een loondoorbetalingsverplichting op grond van bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek. Gedurende deze eerste twee jaar moeten de werkgever en werknemer alles in het werk stellen om reïntegratie in het eigen bedrijf of een ander bedrijf mogelijk te maken. Aan het einde van deze twee jarige periode volgt de claimbeoordeling door het UWV.