Deskundigheidseisen financiële dienstverlening aangepast

Op 1 januari 2007 treedt de Wet op het financieel toezicht (Wft) en het daarop gebaseerde Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) in werking. In deze Wft en in genoemd besluit zullen ook de bestaande Wet financiële dienstverlening (Wfd) en het geldende Besluit financiële dienstverlening (Bfd) opgaan. De geldende voorschriften worden zoveel mogelijk zonder inhoudelijke wijzigingen omgezet. Ten aanzien van het onderwerp deskundigheid worden enkele inhoudelijke wijzigingen doorgevoerd. Het betreft de volgende wijzingen:

Medewerkers van financiële dienstverleners die zich met dienstverlening ten aanzien hypotheken bezighouden, dienen te voldoen aan de eindtermen van de module hypotheken. Op grond van artikel 16, eerste lid, onder a, van het Besluit financiële dienstverlening (Bfd) strekken deze eindtermen zich uit over hypotheken, maar ook over diverse verzekeringen die dikwijls in combinatie met een hypotheek worden afgesloten. Het betreffen opstal-, inboedel-, arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en eenvoudige overlijdensrisicoverzekeringen.

Naar aanleiding van diverse vragen en opmerkingen over deze bepaling, heeft Financiën nogmaals naar de reikwijdte van de module hypotheken gekeken. Financiën heeft hierop besloten dat de module zich ook zou moeten uitstrekken tot kapitaalverzekeringen, omdat elke cursus en elk examen dat betrekking heeft op financiële dienstverlening met betrekking tot hypotheken dit onderwerp wel aan de orde moet stellen, gelet op het feit dat hypotheken vaak in combinatie met een kapitaalverzekering worden verkocht. Deze uitbreiding van de reikwijdte van de deskundigheidsmodule hypotheken zal worden vastgelegd in het in voorbereiding zijnde Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo), dat het Bfd naar verwachting per 1 januari 2007 zal vervangen. Er wordt dan ook van elk bestaand, aangewezen diploma hypotheken bekend gemaakt of het al dan niet een breder toepassingsbereik heeft.

Er zal voor de personen die over een geldig verbreed diploma hypotheken beschikken dus geen noodzaak meer zijn om aan de module leven te voldoen om financiële dienstverlening ten aanzien van kapitaalverzekeringen te verrichten, voor zover deze in combinatie met een hypotheek worden aangeboden. De vakbekwaamheid ten aanzien van kapitaalverzekeringen wordt dan immers ook geborgd door de module hypotheken. Houders van een diploma hypotheken die diensten verlenen ten aanzien van andersoortige levensverzekeringen, zoals lijfrente- en pensioenverzekeringen zullen nog wel over een geldig diploma leven dienen te beschikken.

Financiële dienstverleners ten aanzien van hypotheken, wiens medewerkers op grond van de huidige voorschriften in het kader van aan de hypotheek gekoppelde kapitaalverzekeringen aan de module leven zouden moeten voldoen, wordt geadviseerd hiermee te wachten, totdat de hierboven genoemde wijziging in de regelgeving is neergelegd, omdat deze verplichting dan in veel gevallen komt te vervallen. Uiteraard staat de mogelijkheid om een diploma leven te behalen altijd nog open als dat nuttig wordt geacht. Daarnaast dienen exameninstituten die zich toeleggen op de module hypotheken er rekening mee te houden dat kapitaalverzekeringen een onderdeel van de examenstof dienen te zijn, omdat de daarop betrekking hebbende eindtermen naar deze module zullen worden overgebracht.

De in het Bfd opgenomen modules beleggen a en b hebben betrekking op alle financiële dienstverlening inzake effecten, waarbij beleggen b specifiek op de beleggingsadviseur van toepassing is.

Bij Wijziging van de Vrijstellingsregeling Wfd (Staatscourant 2 mei 2006, nr. 85) is voor de module hypotheken vrijstelling verleend van de verplichting om te voldoen aan de module beleggen a. Een dergelijke vrijstelling is niet verleend voor de module leven, waaraan beleggen a dus wel verbonden is gebleven. Voor de module beleggen b is in de Vrijstellingsregeling Wfd geheel vrijstelling verleend. Achtergrond van de vrijstelling is dat de aankomende implementatie van de Richtlijn markten voor financiële instrumenten (MiFID) in de nationale wetgeving onzekerheid bracht over de mogelijkheid tot toepassing van de modules beleggen a en b.

Inmiddels heeft Financiën de consequenties van de MiFID voor de module beleggen a en b bepaald. Conclusie is dat MiFID niet toestaat dat lidstaten invullen hoe de deskundigheid ten aanzien van beleggingsadvies en andere beleggingsdiensten moet worden aangetoond. Hierdoor is er geen ruimte voor aparte modules beleggen a en b. Deze modules zullen dus als zodanig komen te vervallen. Er wordt wel een algemene deskundigheidseis voor financiële dienstverlening ten aanzien van effecten1 geïntroduceerd. Voor de huidige beleggingsdiensten onder de Wet toezicht effectenverkeer (Wte) blijven de deskundigheidseisen gelden die thans ook onder de Wte gelden.

MiFID is niet van toepassing op dienstverlening ten aanzien van beleggingsadvies en andere beleggingsdiensten waarbij een levensverzekering wordt afgesloten die recht geeft op een uitkering, bijvoorbeeld uitgedrukt in units, waarvan de waarde afhankelijk is gesteld van het rendement op achterliggende (transacties in) financiële instrumenten – vaak rechten van deelneming in een beleggingsinstelling - die door de verzekeraar voor eigen rekening zijn aangegaan (ook wel unit linked of universal life levensverzekeringen of ‘beleggingsverzekeringen’ genoemd). Ten aanzien van dit soort producten kan Nederland dus nog wel invulling geven aan de deskundigheideis. Dit zal geschieden door de eindtermen die in de module beleggen a zijn opgenomen over te brengen naar de modules hypotheken en leven. Personen die aan de module hypotheken of leven dienen te voldoen, zijn dan dus verplicht om aan de eindtermen te voldoen die thans in de module beleggen a zijn opgenomen. Aangezien aan de modules hypotheken en leven wel eindtermen voor beleggen verbonden zullen blijven, is de algemene deskundigheidseis op dienstverlening ten aanzien van deze onderwerpen niet van toepassing. Hieraan hoeft dus niet te worden voldaan, tenzij het financiële dienstverlening ten aanzien van effecten betreft die niet in verbonden is aan hypotheken en levensverzekeringen.

Voor financiële dienstverleners die op grond van het bovenstaande niet meer verplicht zijn medewerkers aan de eindtermen beleggen a of b te laten voldoen, zal, zoals hierboven al is vermeld, wel een algemene deskundigheidseis ten aanzien van financiële dienstverlening in effecten gelden. Het is aan financiële dienstverleners zelf om te kiezen op welke wijze hieraan wordt voldaan. Dit neemt niet weg dat de toezichthouder (AFM) uitspraken kan doen over de manier waarop hij de door de dienstverlener getroffen maatregelen zal toetsen. Hierbij kan de AFM bijvoorbeeld aangeven dat met het bezit van bepaalde diploma’s de deskundigheid voldoende is gewaarborgd. Het blijft echter optioneel hiervan gebruik te maken. Kern van de toets van de AFM is dat aan de financiële dienstverlener zijn bedrijfsvoering zodanig moet inrichten dat een deskundige dienstverlening aan consumenten binnen de organisatie wordt gewaarborgd.

De hierboven genoemde intrekking van de modules beleggen a en b, de uitbreiding van de modules hypotheken en leven en de vaststelling van de algemene deskundigheidseis zullen ook plaatsvinden in het Bgfo dat naar verwachting per 1 januari 2007 in werking treedt.

Beleggen a voor personen met een gelijkgesteld diploma hypotheken of leven

Artikel 72, eerste en tweede lid, van het Bfd verplicht houders van een gelijkgesteld diploma hypotheken of leven om vóór 1 oktober 2007 op een door de minister vastgestelde wijze te voldoen aan de eindtermen die gelden voor de module beleggen a. Deze verplichting zal ook na de bovengenoemde wijzigingen in de Bgfo blijven bestaan. Het College Deskundigheid Financiële Dienstverlening (CDFD) zal Financiën over de invulling van deze verplichting adviseren. Over de voortgang van dit proces is meer informatie te vinden op de website van het CDFD (www.cdfd.nl).

Bron: Ministerie van Financiën 8 november 2006