Solidariteit in Nederland op het gebied van wonen

De situatie op de woningmarkt in Nederland gaat niet alleen over woningtekorten, maar ook over de vraag hoe we zaken zoals (woon)ruimte, grond en financiële middelen verdelen. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat de solidariteit op het gebied van wonen grenzen kent.

Burgers verbinden duidelijke voorwaarden aan hun solidariteit: het maakt uit wie er baat bij heeft, wat daarmee bereikt wordt en ook of ze er zelf baat bij hebben. Het huidige woonstelsel is voor veel burgers een abstract systeem, waarin zij zelf ook klem zitten.

Bij nieuw woonbeleid is het belangrijk rekening te houden met de begrensde solidariteit van burgers en om het complexe woonsysteem dichterbij de burger te brengen.

Solidariteit: een kwestie van afgewogen belangen

Hoewel de meeste burgers erkennen dat er iets moet veranderen op de woningmarkt, blijft de bereidheid tot solidariteit vaak begrensd. Mensen zijn vooral bereid tot solidariteit met mensen die het in hun ogen ‘verdienen’, zoals kwetsbare groepen of mensen in onrechtvaardige situaties. Daarbij vinden zij het belangrijk dat er heldere afspraken zijn over wie er baat bij heeft en wat daarmee bereikt wordt.

Het SCP-onderzoek laat ook zien dat persoonlijk belang een rol speelt bij solidariteit. Burgers zijn eerder bereid ergens aan bij te dragen als zij hier zelf óók baat bij hebben. Daarnaast worstelen zij met het idee iets te moeten inleveren op hun eigen woongenot of zekerheden.

Binnen het huidige systeem van indirecte solidariteit is het voor burgers lastig om een belangenafweging te maken. Zij leggen de schuld en de oplossing van de wooncrisis bij het systeem en zien momenteel geen belangrijke rol voor zichzelf. Dit toont de afstand die burgers tot ‘het systeem’ ervaren.

Bron: SCP