Investeerders kochten minder, koopstarters meer

Veranderde overdrachtsbelasting lijkt effect te hebben

Sinds 1 januari 2021 is de overdrachtsbelasting op verschillende manieren aangepast. Doel hiervan is om koopstarters onder de 35 jaar meer kansen te geven op de woningmarkt. Dit blijkt effect te hebben, want koopstarters kochten in 2021 meer woningen dan in 2020. Ook al kochten investeerders eind 2020 veel meer woningen, begin 2021 daalden hun aankopen flink. Uiteindelijk kochten ze vorig jaar minder woningen dan in de 6 jaren ervoor. Dat zorgde ervoor dat koopstarters in 2021 gemakkelijker een huis konden kopen.

Ook kleine investeerders verkochten minder

• Het aantal woningen dat alle investeerders kochten, verdubbelde tussen 2010 en 2020 naar 88.000 woningen. En daalde vervolgens naar 51.000 in 2021.
• Het aantal woningen gekocht door kleine investeerders werd 4 keer zo groot tussen 2010 en 2020. Ook zij kochten in 2021 veel minder dan de jaren ervoor, namelijk 6.500 woningen.
• Kleine investeerders zijn de belangrijkste concurrent van koopstarters. In 2021 kochten koopstarters 80.000 woningen.
• De flinke daling van investeerders in 2021 is duidelijk terug te zien in figuur 1.

Figuur 1: Ontwikkeling aantal woningtransacties van koopstarters, kleine investeerders en alle investeerders van 2010 tot en met 2021
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1
 

Iets meer woningen in bezit van investeerders

De verhoudingen in de woningvoorraad verschuiven licht door de aankopen van investeerders. Het aandeel van kleine investeerders nam toe van 1,8% naar 2,0%. Hun bezit nam toe door het aankopen van woningen die zij kochten van eigenaar-bewoners. Grote institutionele investeerders kochten vooral nieuwbouwwoningen. 

Tabel 1: Woningvoorraad naar eigenaar, oktober 2017 en januari 2022 (x 1.000)
Open toegankelijk ods-document met data van tabel 1

57% van alle woningen in Nederland was op 1 januari 2022 een koopwoning. Dat is evenveel als op 1 oktober 2017, toen wij begonnen met het bijhouden van investeerdersdata.

Over de aangepaste overdrachtsbelasting

De overdrachtsbelasting werd in 2021 verhoogd naar 8% voor woningen die bedoeld zijn als investering. Dezelfde belasting bleef 2% voor kopers boven de 35 jaar, die een woning kochten om er zelf in te wonen. Voor kopers onder de 35 jaar werd het tarief verlaagd tot 0%. Vanaf 1 april 2021 betaalden alle kopers van een woning boven de €400.000,- (voor eigen gebruik) 2% belasting.

Bron: Kadaster