De Beleidsregel beperking uitbetaling derdengelden geeft in de toelichting enkele uitzonderingen op de hoofdregel dat gelden aan de rechthebbende moeten worden uitgekeerd. Indien de cliënt de notaris verzoekt het honorarium van een hypotheekadviseur te betalen, is het de notaris toegestaan deze service te verlenen mits het honorarium gebruikelijk is. Hierna worden drie veel gestelde vragen over dit onderwerp beantwoord.

 

In het alertbericht in NotarisNet van 9 mei 2008, vraag 8, is hierover vermeld:

 

"8. De erkend hypotheekadviseur zendt een declaratie voor verrichte werkzaamheden. Is dat niet ongebruikelijk indien ook afsluitprovisie is berekend?
Nee. De KNB heeft deze vraag gesteld aan de VvHN (vereniging van hypotheekadviseurs). In de wijze van declareren in deze branche vindt een verschuiving plaats van provisies naar het rechtstreeks berekenen van honorarium aan de cliënt. Het is dus niet ongebruikelijk indien naast of in plaats van afsluitprovisie een nota wordt ontvangen. Een hypotheekadvies beslaat gemiddeld 13 uur tegen een honorarium van 150 à 200 euro per uur. Een percentage van 1 à 1½ % van de hoofdsom is evenmin ongebruikelijk."

 

Het bovenstaande houdt in dat het totaal van beide bedragen beslissend is. Indien zowel afsluitprovisie als honorarium in rekening worden gebracht, mag het totale bedrag van beide posten dus niet meer zijn dan 1½ % van de hoofdsom of € 2.600,00 (13 x € 200,00). Het gaat bij de beleidsregel om de inzichtelijkheid van de geldstroom. Het totale bedrag dat de cliënt betaalt en dat uit de geldstroom verdwijnt via de "geheime" kwaliteitsrekening van de notaris is dan relevant. Hoe de afsluitprovisie wordt aangewend en of deze al dan niet aan de tussenpersoon toekomt, is niet van belang.

 

2. Moet het maximumpercentage van 1½ worden berekend over de hoofdsom van de lening (kredietfaciliteit) of over de hoofdsom waarvoor de hypotheek wordt gevestigd?
Het bedrag wordt berekend over het bedrag van de lening of de kredietfaciliteit. De hoofdsom van de hypotheek kan willekeurig op een hoger bedrag worden vastgesteld en is daarom niet bepalend.

 

3. Mag de notaris ook andere kosten aan de hypotheekadviseur uitbetalen, zoals kosten voor extra nazorg, toekomstig advies of een zogenaamde "hypotheek-APK"?
Nee, dat mag niet. De uitzondering op de beleidsregel is bewust beperkt gehouden tot betalingen die in nauw verband staan met de transactie die de notaris behandelt. Van een dergelijke betaling is geen sprake indien het honorarium betrekking heeft op toekomstige adviezen of werkzaamheden of adviezen die niet rechtstreeks verband houden met het afsluiten van de hypotheek of lening.

 

Tenslotte
De KNB heeft voor erkende hypotheekadviseurs een vergelijkbare uitzondering willen maken als voor de makelaars geldt. Tegelijkertijd is het niet de bedoeling dat notarissen betalingen faciliteren waarvoor hun tussenkomst niet is vereist en waarvan de notaris niet met zekerheid kan vaststellen dat deze gebruikelijk zijn. De huidige uitzondering is een afgewogen compromis. De bedoelde gelijkstelling met de makelaars zorgt voor uitvoeringsproblemen, omdat de wijze van declareren bij hypotheekadviseurs minder inzichtelijk is. De gegeven richtlijn beoogt daarbij duidelijkheid te verschaffen. Indien hogere bedragen aan hypotheekadviseurs worden uitgekeerd dan aangegeven, wordt daarmee de beleidsregel overtreden.