Nog steeds risico’s in Europese bankensector

Download: "CPB Risicorapportage Financiële Markten 2016" (pdf, 54 pagina's)

De aanhoudende lage rente ondermijnt vooral de vermogenspositie van pensioenfondsen en levensverzekeraars. Pensioenfondsen beschikken over meerdere herstelmogelijkheden, waaronder lagere indexatie en het korten van uitkeringen, maar de inzet daarvan zal zijn weerslag op de economie hebben. Een striktere wettelijke basis voor het beleggingsbeleid van pensioenfondsen dat meer in lijn is met de leeftijdsopbouw van het fonds, had dit risico kunnen verkleinen. De situatie bij levensverzekeraars is nog zorgelijker. Herstelmogelijkheden zijn beperkt door de onzekere afwikkeling van woekerpolissen en een afkalvende markt.

De internationale standaardisering van de inschatting van risico’s op hypotheken (door middel van zogeheten risicogewichten) kan tijdelijk leiden tot een beperktere beschikbaarheid van hypothecair krediet. Maar als pensioenfondsen en verzekeraars ook hypotheken gaan verstrekken, blijven de gevolgen voor de hypothecaire kredietverlening en de woningmarkt beperkt.

Het Europees institutioneel raamwerk voor banken is nog steeds niet compleet. Hierdoor is niet duidelijk wie er bij faillissement van een bank opdraait voor de financiële verliezen. Zo blijft het onzeker of het zogeheten bail-in op een consistente manier binnen Europa zal worden toegepast. Bij bail-in dragen private partijen de kosten van falende banken. Ondertussen stijgt de uitgifte van bail-inbare schuld. Dit lijkt een nieuwe bron van systeemrisico te worden. De vicieuze cirkel tussen overheden en banken blijft ook in stand door het ontbreken van een volwaardig Europees depositogarantiestelsel en de nulweging van staatsobligaties in het risicomandje van banken.

Bron: CPB