Hypotheekproductie ligt stil

Dit schrijft het Financieele Dagblad op basis van statistieken die de Nederlandsche Bank (DNB) donderdag heeft gepubliceerd. In oktober groeide de totale hypotheekportefeuille nog met 965 miljoen euro en in de maanden ervoor lag de aanwas rond de 1,5 miljard euro. In de goede jaren 2005 en 2006 nam de hypotheekportefeuille maandelijks netto toe met circa 4 miljard euro.

Bij een gemiddeld hypotheekbedrag van 220.000 euro zijn er in november slechts 2.377 hypotheken afgesloten. In januari van dit jaar waren dat er op basis van de gemiddelde hypotheek nog circa 7.000.

De aanwas is het saldo van nieuwe hypotheekverstrekkingen en aflossingen. DNB kon donderdag niet aangeven welke van de twee de meeste invloed heeft gehad. Gelet op de slechte ontwikkelingen in de woningmarkt en de terughoudendheid van banken om hypotheken te verstrekken, ligt het echter het meest voor de hand dat de nieuwe hypotheekverstrekkingen tot een minimum zijn gedaald. Sinds kort klinkt de oproep om af te lossen op hypotheken weliswaar luider, maar de periode is nog te kort om daarvan het effect al te zien in de cijfers.

De geringe groei van de waarde van de hypotheekportefeuille is terug te voeren op een aantal ontwikkelingen. Ten eerste verkeert de woningmarkt in een crisis. Huiseigenaren zijn sinds 2008 ‘uitzonderlijk terughoudend’ in het kopen van een andere woning. De onzekerheid neemt toe door de opgelaaide discussie over de hypotheekrenteaftrek.

Een tweede ontwikkeling is de terughoudendheid bij banken. Door de Europese schuldencrisis komen banken veel moeilijker dan voorheen aan hun financiering. Daardoor kunnen zij ook moeilijker geld uitlenen.

Daarnaast zijn de nieuwe en strengere kapitaaleisen in de afgelopen maanden een steeds grotere rol gaan spelen. De banken moeten de komende jaren hun kapitaal verhogen, maar kunnen dat momenteel niet doen door aandelen uit te geven. Daarvoor is het vertrouwen in banken te veel aangetast. Banken gebruiken daarom een andere methode om de kapitaalratio (kapitaal als percentage van de verstrekte kredieten) te verhogen: zij beperken of verlagen hun kredietverlening.

Bron: FD, 30-12-2011